تقویت هوش کودک با نقاشی
شما می توانید با استفاده از پازل های ساده، از سن پایین عادت فکر کردن را در کودک تقویت کنید.
بسیار مفید خواهد بود که کودک شما بتواند الگوهایی از وقایع زندگی، اعم از الگوهای برنامه ریزی و سیاست گذاری و نیز الگوهای طراحی و راهبردی، استنتاج و ترسیم کند. شما می توانید با استفاده از پازل های ساده، از سن پایین این عادت فکر کردن را در کودک تقویت کنید.
از کودک خود بخواهید روی یک تکه کاغذ نقاشی بکشد و سپس از او بخواهید آن را به کمترین تعداد، یعنی دو قسمت ببرد و مجددا با استفاده از آن دو قسمت تصویر اصلی را بسازد، و بعد آن را به بیشترین تعداد ببرد و همین کار را انجام دهد. به تدریج که کودک تان بزرگ تر می شود می توانید نقاشی های مفصل تری بکشید و مانند یک پازل پیچیده آن را به قطعات بیشتری تقسیم کنید.
شما می توانید با خواستن از کودک تان که صورت های شاد و صورت های غمگین بکشد به او کمک کنید تا با احساس های خود ارتباط برقرار کند و احساس های دیگران را بشناسد. عکس های افراد مختلفی را که می شناسد به او نشان دهید و از او بخواهید احساس افراد داخل عکس را بیان کند. این کار به کودک شما کمک می کند تا نه تنها احساس های مختلف را بشناسد، بلکه با دیگران همدلی کند و ارتباط نزدیک تری با آنها برقرار سازد. بعدا می توانید او را با روزنامه ها مختلف آشنا کنید. بعضی از بچه ها حتی در بین هجده ماهگی به تماشای مجله های رنگی علاقه دارند و نام اشیایی را در آنها می گویند و به چیزهایی که نام آنها گفته می شود اشاره می کنند.
در سنین بالاتر می توان چهره ها را به آنها نشان داد و سوال هایی مانند فکر می کنی آن شخص چه احساسی دارد؟ یا چهره او چه احساسی را نشان می دهد؟ از آنها پرسید. آنگاه می توان درباره اینکه چطور می توان با آنها همدردی کرد و یا آنها را آرام کرد، صحبت کرد. وقتی کودک تان کمی بزرگ تر شد می توانید آدمک هایی بکشید و از او بپرسید وضعیت های مختلف آنها از نظر احساسی چه مفهومی دارد. بعدا از کودک خود بخواهید آدمک هایی بکشد و احساس های مختلف آنها را نشان دهد. از نقاشی برای گسترش دید کودک خود از جهان نیز می توانید استفاده کنید.
یک فکر خیلی ساده این است که وقتی آب از دست تان می ریزد چه اتفاقی می افتد شما و کودکتان می توانید یک نقاشی بکشید که در آن یک ظرف آب واژگون شده و آب آن روی کف اتاق ریخته و یک حوضچه کوچک ساخته است. یا از لبه میز به صورت قطره ها و ترشح های درشت روی کف اتاق می ریزد. این نوع تمرین ها حافظه کودک شما را تقویت می کند و ادراک های او را از دنیای اطراف عمق می بخشد. هر وقت که مشغول گفتن یا نوشتن داستان هستید یا زمانی که کودک تان آنقدر بزرگ شده است که این کارها را خودش انجام دهد، همیشه از او بپرسید که آیا می توان قسمتی از داستان را به تصویر کشید.
ابتدا به او کمک کنید و بعدا از او بخواهید تصویری بکشد تا آنچه را در مخیله خود دارد تجسم کند وآن را با تصاویر نشان دهد، نه فقط با کلمات، حتی در حین گفتگو می توانید موضوع تصاویر ذهنی را مطرح کنید و او را وادار کنید تصویر ذهنی خود را با کلام ونه فقط با نقاشی بیان کند.
چگونگی صحبت درباره مسائل جنسی با فرزندمان در سنین مختلف
همیشه در زندگی، اولین ها ( اتفاقات، خاطرات، تجارب، تماسها و … ) چه خوب و چه بد، تاثیری عمیق و ماندگار در ذهن افراد برجای می گذارند. مثلا اگر کودک یا نوجوان در بیرون از منزل به وسیله منابع مختلفی به طور نامناسبی با مسائل جنسی آشنا شود، کار و تلاش والدین در زمینه آموزش جنسی دو برابر خواهد شد. زیرا در وهله اول باید افکار نامناسب و آموخته های نادرست فرد در زمینه امور جنسی تغییر یابد و سپس آموزش مناسب و صحیح آغاز شود.
هر کدام از شما والدین اندکی بیاندیشید و به خاطر آورید که اولین بار چگونه، چه موقع، و به وسیله چه کسی اطلاعاتی در زمینه امور جنسی در دسترس شما قرار گرفت. آیا به خود نمی گوئید « ای کاش والدینم اولین کسانی بودند که مرا از این امور آگاه می ساخنتد؟ ». اگر واقعا فرزندتان را دوست دارید و علاقه مندید تا شاد و سالم زندگی کند، باید اولین فردی باشید که به دور از هر گونه احساس شرم و هراس، درباره امور جنسی با او صحبت می کنید و به کنجکاویهای او در حد امکان پاسخ می دهید.
والدین باید بدانند که برای آغاز آموزش جنسی، سن مشخص و ثابتی وجود ندارد و صبر کردن تا زمانی که کودک به مدرسه رود و در آنجا اطلاعاتی در زمینه امور جنسی کسب کند به هیچ وجه جایز نیست.
کودکان از طریق پرسش ها و کنجکاویهای خود، موعد مقرر را اعلام می دارند و والدین باید آموزش را شروع کنند. بهترین زمان برای پاسخگویی به پرسشهای کودکان درباره امور جنسی، اولین باری است که کودک پرسشی را مطرح می کند. کودکان تا سن شروع مدرسه، در زمینه های گوناگون از جمله امور جنسی، اطلاعاتی از محیط، اطرافیان و دوستان خود به دست می آورند. بهتر است که این اطلاعات و آگاهیهای اولیه درباره امور جنسی از طریق والدین در اختیار کودک قرار داده شود.
اگر کودک یا نوجوان پرسشی درباره امور جنسی مطرح می کند، باید تا جایی که امکان دارد به پرسش او در حد خواسته شده پاسخ گفته شود. پاسخ باید بدون احساس شرم، ناراحتی، گناه، ساده در حد سن و درک کودک یا نوجوان و در عین حال خلاصه و صادقانه ارائه گردد. زیرا آنها دوست دارند واقعیت را بشنوند. پاسخها همچنین باید در حد پرسشهای کودک و نوجوان باشد و فراتر از پرسشها پاسخی داده نشود. زیرا موجب خستگی و سردرگمی کودک و نوجوان خواهد گردید. والدین از همان ابتدا باید سعی کنند هنگام بحث درباره اعضای مختلف بدن از لغات صحیح و علمی آنها استفاده کنند و از کاربرد لغات بی معنی و کنایات جدا اجتناب ورزند.
1 - کودکان دوره پیش دبستانی:
کنجکاوی در زمینه مسائل جنسی در سنین پیش دبستانی ( 3 – 5 سالگی ) امری کاملا عادی و طبیعی است. پرسشهای کودک ناشی از کنجکاوی اوست و منظورش کسب آگاهی به امور صرف جنسی نیست. از این رو، والدین باید به همان صورتی که به پرسشهای غیر جنسی کودک با دقت و صحیح پاسخ می دهند، به پرسشهای جنسی او نیز دقیق و صحیح جواب دهند تا کنجکاوی کودک به طریق درستی ارضاء گردد. کودکان در دوره پیش دبستانی نسبت به خصوصیات جسمانی خود و پی بردن به تفاوتهای جنسی بین دختر و پسر کنجکاوند و به هنگام استحمام، توالت و یا تعویض لباس به بدن خود و اطرافیان نگاه می کنند.
سئوالات کودکان درباره اینکه بچه از کجا و چگونه به وجود می آید؟
اگر کودکی در سنین سه تا پنج سالگی بپرسد « بچه از کجا می آید؟ »، بهتر است به او گفته شود «از شکم مادر ». اگر والدین انتظار کودکی را دارند باید فرزند خود را به موقع از این موضوع آگاه سازند و حتی به او اجازه دهند تا حرکت نوزاد را در شکم مادر لمس کند. کودک ممکن است از مادر بپرسد «بچه چگونه از شکم مادر بیرون می آید؟، مادر در جواب خواهد گفت « زمانی که بچه در داخل رحم به اندازه کافی بزرگ می شود و قادر است در خارج از شکم مادر زندگی کند آنوقت مادر به بیمارستان می رود تا به کمک پزشک بچه از شکم مادر بیرون آورده شود ». چنانچه کودک سئوال کند « رحم مادر چه اندازه است؟ »، مادر می تواند بگوید « بادکنک را که دیده ای، اگر در آن بدمیم بزرگ می شود و اگر بادش را خالی کنیم کوچک می شود. رحم مادر نیز همچون بادکنک زمانی که بچه در درون آن قرار دارد بزرگ می شود و پس از خروج بچه مجددا کوچک می گردد».
سئوال دیگری که معمولا کودک پیش دبستانی از والدین می پرسد این است که « بچه چگونه به وجود می آید؟ »، والدین در پاسخگویی به این سئوال باید قدرت درک کودک را در نظر گیرند و جوابی ارائه دهند که به خوبی برای کودک قابل فهم باشد. در غیر اینصورت، جواب به جای آنکه آموزنده باشد گمراه کننده خواهد بود. مثلا بچه های خردسال بهتر است از طریق بازی و داستانها متوجه شوند که موجود پرنده چگونه به وجود می آید. برای کودکان در سنین بالاتر می توان ازدواج پرمحبت و زندگی مشترک پدر و مادر و سپس تشکیل جنین را به طوری که قابل درک باشد توضیح داد. اگر جوابهایی ارائه شده با واقعیت و میزان درک و فهم کودک هماهنگ باشد، حس کنجکاوی او را ارضاء خواهد کرد.
2 - کودکان دوره دبستان:
کودکان در سنین دبستان نیز به کنجکاویهای خود درباره امور جنسی ادامه می دهند. کودکان در این دوره نیز همچون دوره پیش دبستانی با دوستان خود درباره امور جنسی صحبت می کنند. از اینرو، والدین و معلمان باید مهارت ها و آگاهی های کودک را به حدی افزایش دهند که بتواند درباره رد یا قبول مطالب شنیده شده بدرستی قضاوت کرده و تصمیم مناسب بگیرد. در این دوره کنجکاویها به زندگی زناشویی، اعضای جنسی و ارتباط با جنس مخالف معطوف می شود. والدین و معلمان با بحث های دوستانه و نظارت و کنترل دقیق در رفتارها و رفت و آمدهای کودک، باید شیوه های صحیح برخورد با امور جنسی را به کودک آموزش دهند. کودکان همچنین در پایان دوره دبستان، باید توسط افراد آگاه و مطلع با تغییرات جسمانی و روانی دوره بلوغ آشنا شوند تا به هنگام وقوع آن دچار دلهره و نگرانی نگردند.
3 - بلوغ :
بلوغ بحرانی ترین دوره زندگی هر فردی است. سن بلوغ در دختران و پسران متفاوت است. دختران معمولا در حدود ده تا یازده سالگی و پسران در حدود سیزده تا چهارده سالگی به سن بلوغ می رسند.
دختران باید در ابتدا با عادت ماهانه آشنا شوند و بدانند که به هنگام بلوغ چه تغییراتی از نظر جسمانی و روانی در آنها پدید می آید. مادران باید با دختر خود درباره عادت ماهانه صحبت کنند. مادران می‌توانند تجربه اولین عادت ماهانه خویش و مسائل روحی، روانی و جسمانی حاصل از آن را برای دختر خود تعریف کرده و به وی یادآور شوند که عادت ماهانه یک پدیدهٔ کاملا طبیعی در تمام دختران و بانوان بوده و مانند سایر مسائل مربوط به ارگانیسم بدن آنان است و نباید موجب نگرانی و ناراحتی در آنان گردد.
توصیه می شود در مورد عادت ماهانه، مادر با دخترش صحبت کند و پدر با پسرش درباره خصوصیات دوره بلوغ نظیر رویاهایی که با انزال همراه است به گفتگو بنشیند.
در دوره بلوغ، نوجوان برای کسب موقعیت اجتماعی، جلب محبت و نیل به استقلال تلاش می کند. و همچنین می کوشد تا مهارتها و روابطش را گسترش دهد و بدان وسیله مورد پذیرش گروه های مختلف قرار گیرد. نوجوان برای پذیرفته شدن در گروه و جامعه، شخصیت خود را با دیگران هماهنگ می سازد و سعی می کند به طرز تفکر همسالانش احترام گذاشته و مقررات گروه را رعایت کند. گاهی اوقات نیز با عقاید و گفتار دیگران مخالفت می ورزد. نوجوان به دوستی با جنس مخالف نیز علاقه دارد و تمایل دارد مورد پذیرش و اعتماد جنس مخالف قرار گیرد. لذا ساعاتی از روز را صرف رسیدگی به ظاهر نظیر توجه بیش از حد به لباس پوشیدن و نحوه گفتار خود می کند. نوجوان در برابر هرگونه زورگویی و تحکم سر به شورش می گذارد. بنابراین والدین در برخورد با نوجوان نباید به زور و قدرت متوسل شوند بلکه باید از طریق بحث منطقی و راهنمایی صحیح، رابطه بین خود و نوجوان را بهبود بخشند. والدین باید بخاطر داشته باشند که پیشنهاد غیرمستقیم همواره زودتر و بهتر از دستور مستقیم، همکاری و تشریک مساعی نوجوانان را جلب می کند.
توصیه هایی برای کم کردن وابستگی کودک
اگر کودک شما منزوی و غیر اجتماعی است توصیه های زیر می تواند کمکتان کند.
بچه ها از نظر سرشتی و ذاتی با هم متفاوت هستند. بعضی از کودکان معاشرتی تر و اجتماعی ترند و راحت تر با دیگران ارتباط برقرار می کنند ولی از طرف دیگر کودکی را می بینیم که منزوی و گوشه گیر است و بیشتر تمایل دارد وقت خود را در کنار مادر سپری کند.
علاوه بر مساله سرشت و ذات، بسیاری از کودکان هستند که اضطراب جدایی از مادر را دارند. دسته دیگری از کودکان از اضطراب اجتماعی رنج می برند. در هر صورت این دو دسته آخر کسانی هستند که به بیماری اضطراب مبتلا هستند و مداخلات روان پزشکی به موقع می تواند برای آنها بسیار سودمند باشد. اگر کودک شما منزوی و غیر اجتماعی است توصیه های زیر می تواند کمکتان کند:
۱) در صورتی که وابستگی کودک به شما خیلی زیاد است، لحظه ای از شما جدا نمی شود و اصرار دارد نزد شما بخوابد و...، حتما به یک روان پزشک اطفال مراجعه کنید.
۲) ترس و اضطراب او را درک کنید و بپذیرید اضطراب او واقعی است و او را به دلیل جمع گریزی و ارتباط برقرار نکردن با دیگران شماتت نکنید. چنانچه به طور مستقیم روی رفتارهای فوق تمرکز کنید: «چرا به دیگران سلام نمی دی، چرا به من چسبیدی و منو ول نمی کنی، مثل بچه آدم سلام بده و...» اعتماد به نفس کودک را از او سلب می کنید و موجب تشدید رفتارهای فوق می شوید.
۳) او را با بچه های دیگر که ارتباط بهتری در جمع دارند، مقایسه نکنید: «می بینی سارا چقدر قشنگ حرف می زنه، شعر می خونه و...»
۴) زمانی که کودک شما با بچه های دیگر دوست می شود و بازی می کند، در میهمانی ها از شما جدا می شود و شب را به تنهایی در اتاق خودش می خوابد، او را تشویق و از او تعریف کنید. تشویق شما می تواند کلامی باشد و هزینه ای برای شما در برنداشته باشد: «آفرین، چقدر بلند سلام دادی، مامان بزرگش! دیشب سامان تنها روی تخت خودش خوابیده و...»
۵) اگر کودک مرتب از شما آویزان است و روی پاهای شما می نشیند، به او بگویید که می تواند کنار شما بنشیند نه روی زانوهایتان و اگر این کار را بکند، زمان برگشتن از میهمانی او را به پارک می برید.
۶) انتظار نداشته باشید کودک شما به طور ناگهانی و یک شبه تغییر کند. تلاش های کوچک او را ببینید و قدر بنهید.
۷) کودکان پسر را تشویق کنید که ارتباط بهتری با پدر خود برقرار کنند. مسلم است برای پسربچه ۵ ساله ای که مدام با مادر است ارتباط بیشتر با پدر باعث می شود بتواند تطابق و همانندسازی بهتری با جنسیت خود برقرار کند و برای ایفای نقش مردانه آماده شود.
۸) شما نیز باید پس از اینکه مهارت های لازم را به کودک خود آموختید، اضطراب خود را کنترل کنید. به عنوان مثال، ممکن است نگران تردد کودک خود از خیابان باشید ولی نمی توانید تا سن ۲۰ سالگی او را از خیابان رد کنید! پس باید به او این مهارت را بیاموزید، با وی آن را تمرین کنید و آرام آرام فرصت بدهید خودش به تنهایی آن را تجربه کند.
روشهای عملی تقویت ذهن کودکان
شاید به عنوان والدین کودکان پنج تا نـُه ساله فکر کنید، تمام تلاش خود را برای رشد ذهنی فرزندانتان انجام داده‌اید. از هنگام نوزادی برایشان کتاب خوانده‌اید، سرگرمیهای فکری و اسباب بازیهای ذهنی برایشان تهیه کرده‌اید، آنها را با کتابخانه آشنا کرده‌اید و اکنون هم در یک مدرسه خوب درس می‌خوانند. اما آیا باید از این پس خیالتان راحت باشد؟ جالب است بدانیم که که پدر و مادر با تشویق هر گام کوچک کودک ، کمک بزرگی به خلاقیتهای بزرگتر وی در آینده خواهند کرد. اکنون محققان معتقدند که تحریکات ذهنی کودکان از سوی والدین نقشی بسیار مهم در تقویت هوش آنان دارد.
نقش پدر و مادر تنها به دوران کودکی و نوجوانی محدود نمی‌شود، زیرا فرزندان در جوانی و بزرگسالی هم به پشتیبان و راهنما نیاز دارند.بنابراین به نظر می‌رسد به منظور برنامه ریزی کمک به ذهن فرزندان محدودیت زمانی داریم.
دانشمندان معتقدند نیازی نیست برای دستیابی به این هدف ، آموزشهای رسمی خاصی را برای کودک در پیش بگیریم. آنچه ضروری است ایجاد فضای مناسب و تحریک کننده برای تعلیم روزمره است و برای این منظور ، متخصصان رعایت توصیه‌های زیر را از ابتدای کودکی پیشنهاد می‌کنند.
عناصر افزایش هوش کودک
مطالعات نشان می‌دهند ژن و محیط هر دو سهم فراوانی در افزایش هوش کودک دارند و در این راستا عوامل محیطی را سلامت ، تغذیه و تربیت خانوادگی معرفی کرده‌اند. براساس یافته‌های اخیر ، حتی اگر ژنها نقش اصلی در میزان ضریب هوشی افراد داشته باشند، هرگز نمی‌‌توان تأثیر والدین را بر ذهن کودک منکر شد. بخصوص در سالهای اول زندگی کودک ، وقتی مغز هنوز در حال شکل‌گیری و تکامل است، توجهات والدین حتی اگر شرکت در بازی ساده‌ای چون دالی موشک باشد، به ایجاد مداربندیهای مغزی پیچیده و ضروری و تقویت آن برای ارتقای هوش کودک کمک میکند.
اهمیت تعالیم دوران کودکی
کریگ رمی (CRAIG RAMEY) پروفسور روانشناسی کودک میگوید: «واقعا لازم است والدین بدانند که چقدر داده‌هایشان به فرزندان مهم و سرنوشت‌ساز است و کودک از سنین بسیار پایین و بدو تولد تحت تأثیر تربیت والدین قرار می گیرد.»تحقیقات دانشمندان روی دو گروه شاهد و آزمایشی از کودکان نشان داده است که تجارب و تعالیم دوران کودکی روند رشد و تکامل فکری را تسریع و تقویت میکند. دو سال اول زندگی به نوعی دوره طلایی رشد مغزی کودک است و این زمان دوران ایجاد ارتباطاط مغزی به حساب می‌آید. در این سن در مغز بیش از 300 تریلیون ارتباط وجود دارد و در همین زمان سلولهایی که هنوز مرتبط نشده‌اند و مورد استفاده قرار نگرفته‌اند غیر قابل استفاده می‌شوند.
به چشمان کودک نگاه کنید
چشمان نوزاد در شش هفتگی تا فاصله 17.5 سانتیمتری متمرکز می‌شود و این دقیقا به اندازه فاصله‌‌ای است که شما کودک را جلوی خود نگه می‌دارید و به صورت او نگاه می‌کنید. این عمل ارتباطات مغزی را به الگویی تشخیصی که با هر بار دیدن تقویت می‌شود تبدیل میکند. و به کودک کمک میکند در شناخت مفاهیم مشابه و نامتشابه مهارت بهتری کسب کند.
با کودک حرف بزنید
دکتر هوتنلوچر (HUTTENLOCHER) پروفسور روانشناسی معتقد است: «فرمانهای اولیه زبانی برای کودک بسیار مهم‌اند. زیرا زبان در موفقیت عملکرد ذهنی بسیار اهمیت دارد و هر درک و استنباطی از زبان به ایجاد توانایی کلامی و بیان صحیح لغات کمک میکند. دامنه لغات کودک بستگی مستقیم به میزان صحبت والدین طی دو سال اول زندگی او دارد.»
موسیقی در رشد ذهن کودک مؤثر است
موسیقی دنیایی فراتر از ریتم و ملودی به کودک می‌آموزد. دانشمندان معتقدند تعلیم سرودهای گروهی و نواختن پیانو برای کودکان سه ساله به تدریج باعث تقویت قدرت استدلال فرا زمانی آنان می‌شود. این کودکان در ترکیب و ساخت پازل در مقایسه با بچه‌هایی که تمرین موسیقی نداشته‌اند، دقیق‌تر و سریع‌تر و در درک مفاهیم ریاضی موفق‌‌ترند.
با تشویق ، کنجکاوی کودک را تحریک کنید
همگام با رشد جسمانی کودک ، قدرت تفکر و اندیشه او نیز در حال رشد و شکوفایی است. او از طریق تجربه وقایع جدید در زندگی دنیا را می‌شناسد و آن را کشف میکند. نیازی نیست کنجکاوی را به بچه‌ها آموزش دهیم، بلکه باید وجود سرشار از کنجکاوی‌شان را به صورت هدفمند ارضا کنیم. پدر و مادر با تشویق هر گام کوچک کودک ، کمک بزرگی به خلاقیتهای بزرگتر وی در آینده خواهند کرد.
برای اشیا اسم بگذارید
کودکان حتی پیش از آنکه بتوانند صحبت کنند، قادرند بسیاری چیزها ( برای مثال اجسام مختلف و رنگها) را درک کنند. در این سن اگر به او بگویید: «عروسک خرسی سفیدت را بیاور»، او دقیقا می‌داند این اسم متعلق به کدام اسباب بازی‌اش است. بنابراین یکی دیگر از وظایف والدین نامگذاری انواع رنگها ، اندازه‌ها و شکلها برای تقویت درک کودک است.
بایستید و هورا بکشید
وقتی کودکتان موفق می‌شود برای اولین بار از فنجان آب بخورد و شما فریاد شادی سر می‌دهید، این عمل شما نه تنها او را خوشحال میکند، بلکه ارتباطات قشر جلویی مغز و بخش درونی مغز او را که جایگاه احساسات است، تقویت می‌نماید. بین ده تا هجده ماهگی این ارتباطات مغزی شکل می‌گیرد. برای مثال وقتی اولین گامهای او را تشویق می‌کنید، این عمل باعث خوشحالی او می‌شود و در پی آن جریانی از مواد شیمیایی در مغز او آزاد می‌گردد که این چرخه را تقویت میکند. در مقابل ، هرگونه بی‌توجهی والدین به رفتارهای کودک موجب تقویت نشدن چرخه ارتباطات مغزی او می‌شود و کودک نسبت به انجام کارهای جدید دلسرد می‌گردد. دامنه لغات کودک بستگی مستقیم به میزان صحبت والدین طی دو سال اول زندگی او دارد.
به توجه خود نسبت به فرزند ادامه دهید
هرگز توجهات خود را از فرزندانتان دریغ نکنید. گرچه توجه والدین در سنین پایین برای کودک بسیار مهم است، اما پیشرفت ذهنی و هوشی او در این سنین به پایان نمیرسد. شبکه‌های عصبی ، بخصوص آنها که به احساسات مربوط می‌شوند تا سنین نوجوانی در حال توسعه‌اند. بنابراین با افزایش سن می‌توانید به کتاب خواندن فرزندتان اهمیت بیشتری بدهید، او را در گفت و گوهای خانوادگی سهیم کنید، از وی نظر بخواهید، به او موسیقی بیاموزید و نیز مشوقی مهربان برایش باشید. علاوه بر اینها ، نقش ما به عنوان پدر و مادر تنها به دوران کودکی و نوجوانی محدود نمی‌شود، زیرا فرزندان در جوانی و بزرگسالی هم به پشتیبان و راهنما نیاز دارند.
۹ روش آرام کردن کودک توسط پدرها!
معمولا گمان نمی رود که پدرها بتوانند در آرام کردن یا غذا دادن به کودک، چندان موفق باشند. اما اگر با اکثر پدران صحبت کنید متوجه خواهید شد که علاوه بر عشق و علاقه، آنها راههای مناسبی را نیز برای آرام کردن نوزادان پیدا کرده اند. چگونه؟
هر کس می تواند روش خاصی برای خودش انتخاب کند که بر حسب شرایط و شخصیت وی انتخاب شود. ممکن است این روش برای فرد دیگری کارآیی نداشته باشد. با این حال بد نیست این قبیل تجربیات را در کنار هم بگذارید. شاید ایده جدیدی به ذهن شما نیز برسد. نکته مهم این است که بدانید یک نسخه عمومی وجود ندارد!
یک روش ممکن است برای برخی پدران مفید باشد، و برای برخی دیگر اصلا جواب ندهد. برخی به جای راههای معمول مانند استفاده از پستانک یا سوار ماشین شدن و گشت زدن در شهر در نیمه شب، راههای مختلفی را پیشنهاد داده اند و توجه به بعضی نکات زیر را توصیه می کنند:
سعی کنید درد کودک خود را حس کنید
توجه داشته باشید: گذاشتن موسیقی محبوب کودک، گرسنگی او را برطرف نخواهد کرد؛ عوض کردن پوشک نیز درد کودکی را که دارد دندان در می آورد تسکین نخواهد داد! به بیان دیگر، ابتدا باید بتوانید مشکل یا درد اصلی کودک را پیدا کنید. این توصیه کاملا منطقی است؛ اما مشکل آن است که وقتی کودک شروع به گریه می کند، منطق فراموش می شود!
از انگشت کوچک خود استفاده کنید
اگر نمی دانید که مشکل چیست، انگشت کوچک خود را به کودک بدهید تا بمکد. این، یک روش کلاسیک است! در واقع، پس از اولین روش محبوب پدران برای آرام کردن کودک یعنی: دادن بچه به مادرش!، این روش را می توان دومین روش کلاسیک و بسیار محبوب نزد پدران دانست! هنگام استفاده از این روش دقت کنید که دستتان تمیز باشد و نوک انگشت شما روی زبان کودک قرار گیرد، تا ناخنهای شما، سقف دهان کودک را زخم نکند.
یک نوشیدنی بیاورید
البته برای کودک، نه برای خودتان! اگر مادر کودک در دسترس نیست (برخی مردان در این حالت ترجیح می دهند فورا بچه را به مادرش بدهند تا شیر بخورد)، می توانید از یک شیشه شیر خشک ولرم یا شیری که مادر کودک قبلا دوشیده و در یخچال گذاشته است، استفاده کنید.
کودک را در بغل گرفته، تکان دهید
بچه ها از حرکت خوششان می آید! و چه کسی بهتر از پدرشان با بازوهای قوی و مردانه اش می تواند آنها را بغل کرده و تکان بدهد؟ این کار یک حرکت دومنظوره است: هم کودک را آرام می کند و هم یک ورزش مناسب برای شانه و بازوها است! البته با بزرگتر شدن کودک ممکن است دیگر فقط روی یک ساعد شما جای نگیرد و شاید لازم باشد برای این کار از گهواره یا تاب استفاده کنید.
یک بازی ترتیب دهید
می توانیم این روش را هم پیشنهاد کنیم: کودک خود را بالا بیندازید، و سپس او را بگیرید! هر چند نوزاد از این بازی لذت خواهد برد، اما مخالفت همسر شما هم طبیعی است! پس از یک روش جایگزین استفاده نمایید: کودک خود را تا شانه هایتان بالا بیاورید و دستهایش را دور گردنتان بیندازید؛ سپس نرم و آرام، عقب و جلو بروید و یکی دوبار دور خودتان بچرخید؛ با پا به زمین ضربه بزنید و آواز بخوانید. مطمئن باشید که این روش جواب خواهد داد. آنچه برای کودک می خوانید چندان اهمیت ندارد، زیرا نوزاد چندان متوجه معنی آن نمی شود. وقتی احساس کردید کودکتان در حال آرام شدن یا خوابیدن است، صدای خود را به تدریج پایین بیاورید. موفق باشید!
برخی حرکات ساده و بامزه انجام دهید
صداهایی که می توانید دربیاورید؛ قیافه های عجیب و غریب؛ زمین خوردن؛ همه این شیرین کاریهای عملی که از دوران بچگی تا به حال یاد گرفته اید، الان به دردتان می خورد! مثلا یک پیشنهاد این است که یک چیزی روی سرتان قرار دهید، سپس بگذارید که آن چیز بیفتد و بگوئید «آه، دوباره افتاد» و یک ادای بامزه با صورت تان در آورید!
او را تکان دهید و برایش آواز بخوانید
شاید برای برخی از افراد، این تکنیک هم بخشی از همان تکنیک قبلی (حرکات ساده و بامزه) باشد.
شاید بتوانید حتی با خواندن یک آهنگ غم انگیز برای کودک، او را آرام کنید؛ اما نگران نباشید، بچه از مفهوم آهنگ چیز زیادی نخواهد فهمید. حرکت دادن کودک هم نقش مهمی در آرام شدن او دارد، و این آواز شما نیست که او را آرام می کند. با این حال، به ذائقه و سلیقه کودک خود نیز احترام بگذارید.
باز هم تماس پوستی … کودک را به پوست سینه خود بچسبانید
یک حمایل یا آغوش را بردارید، کودک را درون آن بگذارید و سرش را به سینه تان بچسبانید. گرمای بدن شما، ضربان منظم قلب شما، دم و بازدم و حرکت سینه شما و کلا حرکات بدن شما در هنگام راه رفتن، ظرف چند دقیقه موجب خواهد شد که کودک خوابش ببرد!
منتظر بمانید
شاید این روش به نظر برخی از مادران، بیش از حد خشن و مردانه باشد، اما واقعیت این است که بچه ها بعضی وقتها فقط دلشان می خواهد گریه کنند؛ و بعضی وقتها هم دوست دارند که شما به گریه آنها گوش بدهید! اگر کودک شما مریض یا گرسنه نیست، و جایش را هم خیس نکرده است، همچنین بغل کردن یا نکردن او هم تاثیری در گریه اش ندارد، بگذارید به گریه اش ادامه بدهد؛ حداقل تا وقتی که می توانید صدای گریه او را تحمل کنید!
کودک نابغه شما این 10 نشانه را دارد؟!
بسیاری از پدران و مادران پیشاپیش رویای پیشرفت کودک خردسال خود را در سر می‌پرورانند اما بیشتر کودکان فقط از نظر والدین خود نابغه هستند. با وجود این برخی کودکان واقعا بااستعداد هستند؛ آیا کودک شما نیز جزء این گروه است؟ دستورالعمل‌های محدودی هستند که نبوغ و استعداد کودکان را نشان می‌دهند که در ادامه به 10 مورد از آنها اشاره می‌شود:
دامنه لغات پیشرفته:
اینکه کودک زود به حرف بیاید به تنهایی نمی‌تواند نشانه نبوغ و استعداد او باشد، اما اگر او از لغات و جملات پیشرفته استفاده کند، احتمالا به همان باهوشی است که فکرش را می‌کنید. یک کودک 2 ساله معمولی می‌تواند جمله‌ای مانند «یک سگ آنجاست» را به زبان بیاورد اما یک کودک نابغه این جمله را میگوید: «یک سگ قهوه‌ای در حیاط پشتی است و دارد گل‌ها را بو میکند.»
درک مفاهیم پیچیده:
کودکان بسیار باهوش می‌توانند مفاهیم پیچیده را درک کنند، از روابط گوناگون سر در بیاورند و انتزاعی فکر کنند. آنها مشکلات را عمیقا می‌فهمند و به راه‌حل‌ها می‌اندیشند.
توجه به جزئیات:
یک کودک نابغه اشتیاق فراوانی نسبت به جزئیات نشان می‌دهد. کودکان بزرگتر ممکن است بخواهند درباره جزئیات و چگونگی عملکرد یک وسیله اطلاعاتی داشته باشند اما یک کودک خردسال نابغه می‌تواند یک اسباب بازی را دقیقا سر جای خودش قرار دهد و اگر چیزی در جای اصلی خودش قرار نگرفته باشد، متوجه می‌شود.
طیف وسیع علاقه‌مندی‌ها:
کودکان با استعداد به موضوعات گوناگونی علاقه نشان می‌دهند. یک ماه ممکن است از دایناسور‌ها خوششان بیاید و ماه بعد به سراغ مباحث فضایی و... بروند.
حفظ اطلاعات:
اصطلاح «این گوش در و آن گوش دروازه» در مورد بسیاری از کودکان صدق میکند و کودکانی که جزء این گروه نیستند، قادر به حفظ دامنه گسترده‌ای از اطلاعات بوده و می‌توانند بعد‌ها نیز آنها را به خاطر بیاورند. از جمله نمونه‌های مشاهده شده در این زمینه می‌توان به کودک 6 سالهای اشاره کرد که پس از یک گردش تفریحی در موزه فضایی توانست یک راکت فضایی را دقیقا به تصویر بکشد.
استعداد در زمینه هنر و موسیقی:
کودکانی که استعداد غیرعادی در زمینه هنر و موسیقی از خود نشان می‌دهند اغلب با استعداد و نابغه هستند. کودکان خردسالی که با رعایت پرسپکتیو (تناسب دور و نزدیک) نقاشی می‌کشند،کارشان عالی است یا درک بالایی از رشته‌های گوناگون هنری دارند، در زمره کودکان با استعداد قرار می‌گیرند.
حافظه خوب و قوی:
بعضی از کودکان بااستعداد می‌توانند وقایعی را از گذشته (دوران طفولیت) خود به یاد بیاورند. مثلا یک کودک 2 ساله نابغه ممکن است اتفاقی را که در ۱۸ ماهگی برای او روی داده به یاد بیاورد.
توانایی خواندن و نوشتن در سنین پایین:
اگر کودک شما به طور غریزی باهوش باشد، احتمالا خیلی زود بدون اینکه آموزش رسمی دیده باشد، توانایی خواندن و نوشتن را پیدا میکند.
تمرکز بالا و طولانی مدت:
کودکان را با بی‌دقتی و بی‌توجهی می‌شناسند اما گروه نابغه می‌توانند به مدت طولانی تمرکز خود را حفظ کنند.
چگونه کوچولو خود را به سفر ببریم ؟
اگر می‌خواهید کوچولویتان را بردارید و در تعطیلات به سفر ببرید، این نکات را بخوانید .
داشتن یک همسفر کوچک دردسرهای خودش را دارد.
اولین دردسر اینکه او خودش نمی‌تواند وسایلش را جمع کند و شما علاوه بر جمع کردن وسایل خودتان این کار را برای او هم باید انجام دهید و نکته بعدی اینکه نوزاد شما متوجه نخواهد شد شما در سفر هستید و انتظار دارد راحتی و آرامشی شبیه خانه داشته باشد و خب در این زمینه کاملا حق با نوزاد است. اگر تصمیم دارید همراه با نوزادتان به مسافرت بروید، رعایت نکات زیر می‌تواند به شما کمک کند کمتر دچار مشکل شوید و سفر راحت‌تری داشته باشید.
صندلی نوزاد را با خود همراه ببرید
حتی اگر تصمیم به سفر با هواپیما دارید، بهتر است صندلی مخصوص ماشین نوزاد را با خود ببرید، چون احتمالا در مقصدتان با ماشین هم مسافرت خواهید کرد و نگه داشتن نوزاد در ماشین کار سختی است. از صندلی ماشین نوزاد در خود هواپیما هم می‌توانید استفاده کنید. هنگام صعود و فرود هواپیما کمربند صندلی هواپیما را روی صندلی نوزاد محکم کنید. برای نوزاد یک ســـاک مخصوص هواپیما داشته باشید تا از هر وسیله یکسری در دسترس داشته باشید که در صورت نیاز مجبور نشوید همه چمدان‌تان را داخل هواپیما یا قطار به دنبال پوشک یا شیرخشک باز کنید.
به موقع ساک را باز کنید
بستن ساک مخصوص نوزاد برایتان کار آشنایی است. حتما همه مهمانی و بیرون رفتن‌های یک روزه هم این کار را کرده‌اید اما در سفرهای طولانی اولین کاری که می‌کنید باید این باشد که ساک وسایل نوزاد را باز کنید و وسایلش را به همان ترتیبی که در خانه نگه می‌دارید، در دسترس بگذارید. سعی کنید تا آنجا که می‌توانید اتاق محل اقامت‌تان را شبیه خانه کنید تا در نگهداری از نوزاد دچار مشکل نشوید.
با خودتان اسباب بازی داشته باشید
جغجغه نوزاد، عروسک و کمی وسایل رنگی همراه داشته باشید تا نوزاد را در هتل سرگرم کنید. مسلما نوزاد شما با تلویزیون هتل و اینترنت رایگان نمی‌تواند سرگرم باشد. یک جای مخصوص بازی نوزاد یا کودک در اتاق درست کنید و آن را با یک ملحفه تمیز فرش کنید. نگذارید نوزاد با کف اتاق هتل تماس داشته باشد.
برای خواب برنامه‌ریزی کنید
قرار نیست تمام سفر کنار نوزاد خواب باشید یا با بداخلاقی‌های ناشی از بی‌خوابی او سرو کله بزنید. ممکن است نوزاد روی تخت هتل نتواند راحت به خواب برود. برای اینکه نوزاد را بخوابانید او را در کالسکه قرار دهید و کمی در راهروهای آرام هتل یا در اطراف محل اقامت‌تان بگردانید تا به خواب برود. می‌توانید از آغوشی‌های مخصوص نوزاد استفاده کنید و او را در آن قرار دهید و کمی راه بروید تا نوزاد به خواب برود. اگر برای نوزاد تشک مخصوص سفر تهیه کرده‌اید سعی کنید چند روز قبل از سفر نوزادتان را در تشک مخصوص در خانه بخوابانید تا در سفر به این تشک جدید عادت کرده باشد.
برای خودتان یک آشپرخانه درست کنید
حتی اگر در اتاق وسیله درست کردن غذا ندارید اما یکی از میزهای اتاق را تبدیل به محل نگهداری ظرف‌ها بطری‌های نوزاد و غذاهای او کنید.
کالسکه با خودتان داشته باشید
کالسکه با خودتان داشته باشید تا مجبور نشوید در سفر یک کالسکه دیگر بخرید. کالسکه‌های نوزاد را می‌توان تا کرد و با خود به داخل هواپیما یا قطار برد. برای این کار حتما باید با مسئول پرواز هماهنگ کنید تا کارت پرواز مخصوص برایتان صادر شود
برنامه‌ریزی داشته باشید
در سفر بخش زیادی از وقت شما به نوزادتان اختصاص دارد. به همین دلیل باید برای بقیه وقت‌های باقی مانده‌تان برنامه‌ریزی دقیق داشته باشید. سعی کنید برای کارهایی مثل خوردن صبحانه یا حاضر شدن وقت کمتری تلف کنید و از قبل برای رفتن به جاهای دیدنی برنامه‌ریزی کنید. زمان رفت و برگشت‌تان را حساب کنید تا برای غذا دادن به نوزاد یا خواباندن او، به موقع در هتل باشید.
اگر نوزادتان شیر خشک می‌خورد حواستان باشد که کمی بیشتر از مقدار لازم شیرخشک همراه داشته باشید تا در صورت هر اتفاقی به دنبال شیر خشک نباشید. شیرخشک را از قوطی‌اش داخل یک کیسه زیپ‌دار مخصوص و تمیز خالی کنید تا بهتر بتوانید آن را در ساک بسته‌بندی کنید.
در صورتی که نوزادتان به داروی خاصی احتیاج دارد حتما قبل از سفر با پزشک‌تان مشورت کنید. برای بیماری‌های احتمالی نوزاد از پزشک راهنمایی بگیرید.
تک فرزندی هم کم دردسر ندارد
قدیم ترها بعضی بچه های شیطان، یکی یکدانه های مدرسه یا محل را دست می انداختند و شعرها و متلک های زیادی برای آنها خوانده می شد؛ حتی لوس بودن، خنگ بودن و خودخواهی بچه های یکی یکدانه نقل قصه هایی مثل «علی مردان خان» بود.
این روزها اما بیشتر بچه ها یکی یکدانه هستند و به همین خاطر یکدانه بودن نه امتیاز محسوب می شود و نه از طرف کسی مورد تمسخر قرار می گیرد.
این روزها کمتر بچه ای است که لذت شیرین داشتن خواهر یا برادر را تجربه کند و این نسل در آینده هم مفاهیم شیرین و نسبت های دوست داشتنی مثل خاله، عمه، دایی و عموبودن را درک نخواهد کرد.
دلیل این موضوع هرچه که هست، بحث تربیت این بچه ها و آموزش تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی به آنها مهم می شود و این مساله دغدغه والدینی است که دلشان نمی خواهد یکی یکدانه شان خودخواه، لوس و تنها باشد. دکتر میترا حکیم شوشتری، روانپزشک کودک درباره مشکلات و ویژگی های این کودکان و راهکار حل معضلات تربیتی آنها می گوید.
تصور والدین از تک فرزندی
برخلاف تصور عمومی که تک فرزندی را عمل تاثیرگذار در کاهش کیفیت رشد و تربیت کودک می دانند، با به کارگیری شیوه های صحیح تربیتی، پیشگیری از آسیب های احتمالی و جبران کاستی های ناشی از حضور خواهر یا برادر در محیط خانواده به راحتی امکان پذیر است؛ سلامت روانی و سازگاری اجتماعی کودکان، حاصل تربیت صحیح و نوع نگرش والدین به فرزندپروری است؛ درصورتی که دیدگاه پدر و مادر بر این مبنا باشد که تک فرزندی با گوشه گیری کودک رابطه دارد و نداشتن خواهر یا برادر عاملی تاثیرگذار در محدودشدن روابط اجتماعی و ارتباط متقابل آنهاست، این دیدگاه غلط به کودکان منتقل شده و نتیجه آن گوشه گیری فرزندشان می شود که این موضوع تبعاتی مانند کاهش اعتماد به نفس، خودشیفتگی، خیال پردازی و محدود شدن دایره ارتباطات و تعاملات اجتماعی را به دنبال دارد.
ویژگی های تک فرزندها
*نمی توانند ناامیدی ها و فشارهای روحی را تحمل کنند.
*پیشرفت چشمگیر تک فرزندان در زمینه تحصیلی، وسیع بودن دایره واژگان، داشتن قدرت تکلم زودهنگام و عملکرد اجتماعی بالا از ویژگی های مثبت این کودکان است.
*چنانچه توهینی به آنها شود، بی آنکه قصد و غرضی در کار باشد این توهین را رفتاری عمدی و به پشتوانه نیتی خاص تفسیر می کنند.
*اگر از مساله ای رنجیده خاطر شوند این حالت را تا مدت های مدید در درون خود زنده نگه می دارند.
*آنها فقط به برقراری روابطی علاقه مندند که دربرگیرنده منافع آنان باشد و احساساتشان را نیز جریحه دار نکند.
*آنها ممکن است ناراحتی های خود را برای دیگران بیان نکنند و فردی درونگرا شوند.
*ممکن است نتوانند دعواهای خود را با دیگران به گونه ای مدیریت کنند که در نهایت هر دو طرف راضی شوند.
تکلیف تعاملات اجتماعی چه می شود؟
*یکی از دغدغه ها و نگرانی های اصلی والدین در خانواده های تک فرزند، ایجاد مشکل در تعاملت اجتماعی و کسب مهارت های ارتباطی است.
*از آنجا که تنها راه کسب مهارت های ارتباطی کودکان تک فرزند، از طریق ارتباط کودک با افراد بالغ مانند والیدن یا پدربزرگ ها و مادربزرگ ها صورت می گیرد، برقراری تعاملات اجتماعی از طریق گروه های همسال ضروری است.
*قرارگرفتن کودکان تک فرزند در گروه های همسال و محیط های اجتماعی به منظور پیشگیری از ایجاد آسیب ها و اختلالات رفتاری نقش مهمی در شکل گیری تعاملات اجتماعی آنها دارد. مهدکودک بهترین و مناسب ترین راهکار برای کسب مهارت های لازم ارتباطی است.
*بودن با همسالان باعث افزایش قدرت درک و حل مساله در مقابل مشکلات اجتماعی و دفاع از منافع شخصی می شود.
*کودکان تنک فرزندی که ساعاتی از روز را با گروه های همسال و تحت نظر مربیان آمزوشی سپری می کنند، پس از رفتن به مدرسه کمتر آسیب پذیر و شکننده هستند، تحمل رویارویی با مشکلات را دارند و پذیرای تغییرات روحی و روانی در دوره بحرانی بلوغ خواهند بود.
مشکلات تربیتی تک فرزندها
کودکی که تک فرزند خانواده است کمتر در معرض مشکلات قرار می گیرد و شکست، ناکامی، رانده شدن و شرایطی را که لازمه بلوغ روحی و روانی است، تجربه نمی کند. اگر والدین، مراقبت افراطی از تک فرزند خود به عمل آورند و او را به فردی ضعیف و کم تحمل تبدیل کنند، فرزندشان از دیگران نیز انتظار خواهد داشت با او چنین رفتاری داشته باشند. این موضوع ناتوانی او را زیاد می کند.
*اگر والدین اجازه ندهند فرزندشان با احساسات ناراحت کننده رو به رو شوند یا امکان آشکارکردن این نوع احساسات را برای او فراهم نکنند، تحمل وی را برابر این نوع احساسات ضعیف خواهند کرد.
*تمایل والدین به حمایت از تنها فرزندشان، مانع از آن می شود که فرزندشان عواقب اشتباهات خود را ببیند و مسوولیت کار خود را بپذیرد. آنها هیچ گاه از فرزندشان انتقاد یا با او مخالفت نمی کنند و همواره تسلیم خواسته هایش هستند.
بیش فعالی در کودکان را از ۴ سالگی جدی بگیرید
آکادمی متخصصان اطفال آمریکا این هفته اصول راهنمای خود را برای تشخیص کودکان مبتلا به «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» (ADHD) گسترش داد تا پزشکان همه کودکان از ۴ تا ۱۸ سال را که نشانه های این عارضه را بروز دهند ارزیابی کنند…
آکادمی متخصصان اطفال آمریکا این هفته اصول راهنمای خود را برای تشخیص کودکان مبتلا به «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» (ADHD) گسترش داد تا پزشکان همه کودکان از ۴ تا ۱۸ سال را که نشانه های این عارضه را بروز دهند ارزیابی کنند…
به گزارش رویترز، این اصول راهنمایی قدیمی که عمر ۱۰ ساله داشت بر تشخیص و درمان «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» در کودکان از ۶ تا ۱۲ ماه متمرکز بود اما اکنون پژوهشگران می گویند مشکلات رفتاری، بیش فعالی و مشکل در توجه ممکن است در سنین پایین تر بروز کند و «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» اغلب تا سنین نوجوانی و حتی بزرگسالی ادامه پیدا می کند.
بر این اساس آنها توصیه می کنند متخصصان اطفال به دنبال یافتن ناتوانی های یادگیری، اضطراب و سایر مواردی باشند که ممکن است با «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» همراه شوند. همچنین این آکادمی در بیانیه ای در نشریه پدیاتریک (Pediatrics) می گوید رفتاردرمانی و دارودرمانی این کودکان باید براساس سن و شدت علائم آنها باشد.
براساس اطلاعات جمع آوری شده به وسیله مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های آمریکا بین ۶ تا ۹ درصد کودکان و نوجوانان به «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» مبتلا هستند و این بیماری در نوجوانان شایع تر از کودکان کم سن است.
اودی هنین از برنامه رفتاردرمانی شناختی کودکان بیمارستان عمومی ماساچوست در این باره می گوید: «خوشحالم که اصول راهنمای جدید «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» کودکان کم سن تر و نوجوانان در سنین بالاتر را هم به رسمیت می شناسد. به نظر من وجود «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» در کودکان و نوجوانان در دو طرف طیف پایین و طیف بالای سنی نادیده گرفته می شد.»
این اصول راهنما که پیش نویس آن به وسیله یک کمیته ۱۴ نفری تدوین شده است به متخصصان اطفال توصیه می کند به والدین، آموزگاران و سایر بزرگسالانی که در جماعات مربوط به رفتار کودکان یا مشکلات مربوط به مدرسه حضور دارند، مشاوره بدهند تا بتوانند در تشخیص شان از توصیفات آنها استفاده کنند زیرا کودکان ممکن است همه علائم را هنگام حضور در مطب بروز ندهند.
اگر کودک مبتلا به «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» تشخیص داده شود، والدین هم نقش مهمی در راهبردهای درمانی به خصوص در کودکان کم سن تر خواهند داشت.
نویسندگان این اصول راهنمای جدید توصیه می کنند که برای درمان کودکان ۴ و ۵ ساله به والدین تکنیک هایی آموزش داده شود تا به مدیریت رفتار این کودکان کمک شود، از جمله این شیوه ها تقویت مثبت و نادیده گرفتن یا استفاده از تنبیه کردن (منظور تنبیه بدنی نیست) در مقابل برخی از رفتارهاست. تنها در صورتی که این روش ها موثر واقع نشود و علائم متوسط تا شدید «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» ادامه پیدا کند کودکان کم سن را باید دارودرمانی کرد.
راسل جی رمزی که در دانشکده پرلمن دانشگاه پنسیلوانیا به تحقیق درباره «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» مشغول است، گفت: «بسیاری از کودکان کم سن ممکن است در زمان هایی پرجنب و جوش باشند یا در تمرکز مشکل داشته باشند اما برای آنکه تشخیص «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» داده شود، رفتار کودک باید «باعث اختلال زندگی او» در محیط های متفاوت در خانه، مدرسه و در روابط با همسالان شود.» او می گوید: «تشخیص، یک فرآیند است. ممکن است بتوان علائم را در کودکان پیش از سن مدرسه با غربالگری (بیماریابی عمومی) شناسایی کرد اما این بیماری باید در طول زمان دنبال شود و مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد تا معلوم شود تداوم دارد یا نه.» به گفته او آموزگاران یا والدین می توانند به کودکان در سن مدرسه با همان راهبردهای مورد استفاده برای کودکان در سن پیش از مدرسه رفتار درمانی انجام دهند. برخی از این کودکان نیز ممکن است به برنامه های آموزشی خاصی نیاز داشته باشند، برای مثال در صورتی که انجام تکالیف خانه به وسیله آنها مدت زیادی طول می کشد، می توان مقدار آن را کمتر کرد. داروهای محرک مانند ویوانز، ریتالین و کونسرتا هم به تنهایی و هم همراه روش های رفتاردرمانی در این گروه سنی موثر بوده اند. این گزارش می گوید این داروها دارای عوارض جانبی هستند از جمله بی اشتهایی، مشکلات خواب و دردمعده.
کودکانی که برخی از علائم «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» را دارند اما تشخیص کامل بیماری در آنها داده نشده است، نباید دارو مصرف کنند. نویسندگان این گزارش، دارودرمانی و رفتاردرمانی انفرادی را برای نوجوانان مبتلا به «اختلال کمبود توجه و بیش فعالی» توصیه می کنند. آنها تاکید می کنند پزشکان باید مراقب بروز نشانه های مربوط به سوءمصرف مواد یا الکل در این گروه سنی باشند و اگر این مشکلات مربوط به سوءمصرف مواد ادامه یافت باید به اولویت درمانی بدل شود. بالاخره از آنجا که این اختلال ممکن است برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، این اصول راهنما، برقراری ارتباط میان خانواده ها، مدارس و پزشکان در طولانی مدت را برای کمک به درمان این عارضه ضروری می داند.
ترجمه:دکتر علی ملائکه
نشانه‌هاى سلامتى و بیمارى در کودک
براى اینکه به بهترین وجه بتوانید از فرزند خود مراقبت کنید، در اینجا نشانه‌هاى کودکى سالم و سرحال را ذکر مى‌کنیم:
- منحنى وزن و قد او با منحنى طبیعى مطابقت دارد.
- او رنگ و رخسارى طبیعى، یعنى پوستى شاداب و نگاهى پرشور دارد؛ هنگام در آغوش کشیدن او احساس مى‌کنید که گونه‌هاى او سفت و سالم است.
- خوش‌اخلاق است، به بازى کردن علاقه‌مند است، و به آنچه در اطراف وى مى‌گذرد، توجه نشان مى‌دهد.
- اشتهاى او خوب است، مدفوع او طبیعى است، خوب مى‌خوابد
در مقابل، سلامت کودکى مورد تردید قرار مى‌گیرد که:
- وزن او کم شود (مخصوصاً در مورد نوزادان).
- رنگ او پریده، چشمان وى گود افتاد و نگاه او بى‌فروغ باشد.
- بى‌نشاط باشد، شست خود را بمکد، در طول روز چرت بزند، به آنچه در اطراف خود مى‌گذرد توجهى نداشته باشد، به بازى کردن هم علاقه‌اى نشان ندهد.
- یا برعکس مشوّش و عصبى باشد، و براى هر چیز کوچکى بهانه‌جوئى کند.
- بى‌خواب باشد.
- بى‌اشتها باشد، از نوشیدن مایعات خوددارى کند.
خلاصه والدین دقیق، با توجه به نشانه‌هائى خاص، به بیمارى فرزند خود پى مى‌برند. مثلاً یکى از دوستان من تشخیص داده بود که هر بار دختر او بى‌مقدمه از او آب پرتقال مى‌خواهد، نشانهٔ این است که تب دارد (البته این حالت طبیعى است، چون تب باعث تبخیر آب بدن و در نتیجه تشنگى مى‌شود).
ولى شاید بعضى وقتها تشخیص ناراحتى طفلى که همیشه در مقابل دیدگان ما است، مشکل باشد و بد نیست که گاهى به عقاید اطرافیانى که کمتر با کودک در تماس هستند، توجه کنیم. مثلاً اگر مى‌گویند که: ”مراقب باش رنگ و روى دخترت امروز خیلى خوب نیست“. یا ”امروز سر حال به‌نظر نمى‌رسد“، البته نباید خیلى احساس نگرانى کنید، ولى کاملاً بى‌توجه هم از کنار این حرف‌ها نگذرید، زیرا هیمن ابراز عقیده‌ها ممکن است شما را متوجه یک بیمارى نهفته کند.
موارد مراجعه به پزشک
والدین بى‌تجربه دوست دارند به آنها گفته شود که هنگام بروز فلان عارضه، پزشک را خبر کنید، و هنگام بروز آن دیگرى مزاحم او نشوید. تهیهٔ چنین فهرستى غیرممکن است. تفسیر ناراحتى‌هاى کودک بسیار مشکل است، آنها به‌سرعت تغییر شکل مى‌دهند و باید با توجه به سایر حالات کودک در نظر گرفته شود. به همین دلیل پزشک هرگز والدین خود را به این دلیل که بیهوده مزاحم او شده‌اند، سرزنش نمى‌کند.
ارزشیابى اهمیت عارضه‌اى که طفل بدان دچار شده، همیشه براى والدین آسان نیست، و به‌ویژه در مورد نوزادان دشوارتر به‌نظر مى‌رسد. اگر به محض مشاهدهٔ هر عارضه‌اى نمى‌توانید فوراً پزشک را فراخوانید یا با او مشورت کنید، بهتر است در این مورد خیلى تأخیر نکنید. فاصلهٔ بین سرماخوردگى و برونشیت، یا اسهال و کم شدن آب بدن، در نوزاد بسیار کوتاه است.
هنگام بروز تب، سرفه، استفراغ و اسهال پیاپى، هر چه نوزاد کوچک‌تر باشد، باید زودتر به پزشک مراجعه کنید. ضمناً براى مثال ذکر مى‌کنیم که به گریه‌هاى بى‌دلیل کودک یا امتناع او از نوشیدن مایعات بى‌توجه نباشید.
در مورد کودکان بزرگتر، برعکس باید براى ارزشیابى لزوم فراخواندن پزشک، به حالت عمومى کودک توجه داشته باشید. تب شدید، به تنهائى دلیل اهمیت بیمارى نیست. برعکس دل‌درد شدید مسئله‌اى را مطرح مىکند که فقط پزشک مى‌تواند به آن پاسخ دهد.
در هر صورت، وقتى تصمیم گرفتید از پزشک کمک بگیرید، خود را براى پاسخگوئى به پرسش‌هاى او آماده کنید. او از شما راجع به درجهٔ حرارت بدن طفل، مدفوع او، و وضع عمومى بدن وى سؤال مىکند. علاوه بر این فراموش نکنید به پزشک یادآورى کنید که بچه با فردى مبتلا به نوعى بیمارى مسرى در تماس بوده است. به این ترتیب پزشک تا حدودى در مورد وضعیت بیمار فوریت و معاینهٔ او تصمیم مى‌گیرد.
- در انتظار پزشک:
کودک را وادار به استراحت کنید. از سر و صدا بپرهیزید. هیچ داروئى بدون تجویز پزشک به او ندهید. در مقابل، همیشه و به‌ویژه هنگام تب، مى‌توانید به او آشامیدنى بدهید.
حفظ امنیت کودک شما
کودک شما از سن ۹ ماهگی در حرکت خواهد بود؛ چه به صورت خزیدن و به زمین کشیدن پاها و چه چهاردست و پا. بنابراین نیاز دارید بیش از پیش به امنیت او توجه کنید.
کودک شما از سن۹ ماهگی در حرکت خواهد بود؛ چه به صورت خزیدن و به زمین کشیدن پاها و چه چهاردست و پا. بنابراین نیاز دارید بیش از پیش به امنیت او توجه کنید. از این دوره تا قبل از جشن تولد یک سالگی، دانستنی های فراوانی در مورد کوچولوی شما وجود دارد که با آگاهی از آنها به چگونگی رشد او و نقش خود طی این دوره پی خواهید برد…
در این سن کودک شما می تواند به راحتی بنشیند و حتی با تکیه و کمک گرفتن از لوازم خانه، بلند شود. اگر به او کمک کنید و دستش را بگیرید، می تواند چندقدم راه برود.
بیشتر کودکان، اولین قدم های خود را در ۱۰ تا ۱۲ ماهگی تجربه می کنند و در ۱۴ تا ۱۵ ماهگی می توانند به خوبی راه بروند. البته بعضی بچه ها تا ۱۸ ماهگی به این مهارت می رسند. کودک شما از ژست های ساده مانند تکان دادن سر به علامت نه استفاده می کند و در تعجب «اوه» می گوید. «بابا» و «ماما» می گوید و اصوات و کلمات شما را تقلید می کند. او کم کم درک می کند برای کشف اشیاء روش دیگری غیر از به دهان بردن به کار بندد و می داند بعضی چیزها خوردنی نیستند. به سراغ همه جا می رود تا مثل پژوهشگری خوب اشیای آنجا را به دقت کشف کند.
● گشت زدن
حول و حوش ۱۱ ماهگی، کودک درحالی که به مبلمان چسبیده است، می تواند به صورت یک طرفه پاهای خود را به زمین بکشد و حرکت دهد. این رفتار اغلب «گشت زدن» نامیده می شود و مقدمه طبیعی آموختن راه رفتن است. به این نکته توجه کنید که تقریبا در یک سالگی کف پای کودک صاف به نظر می رسد. علت این امر وجود توده چربی کف پاست که در ۳ ۲ سالگی با از بین رفتن این چربی، قوس کف پا مشخص می شود.
ثابت بودن مبلمانی که کودک به آن می چسبد و گشت می زند، بسیار مهم است. زمانی که شیء دیگری در آن ارتفاع نباشد، می نشیند و چهاردست و پا به کنکاش می پردازد اما اگر چیزی پیدا کند که بتواند از آن به عنوان نرده استفاده کند، ممکن است بایستد و دوباره گشت زنی را شروع کند. پس مراقب ایمنی مبلمان و ثابت بودنش، سیم آباژور یا نوار پرده های آویزان باشید چون ممکن است جلب توجه کند و کودک آن را بگیرد و به خود صدمه بزند. برای کودکی که به راه می افتد توجه به چند نکته تغذیه ای ضروری است؛ از جمله اینکه هم مادر و هم کودک باید از مواد حاوی کلسیم و ویتامین D استفاده کنند. کودک نیاز دارد علاوه بر شیرمادر، برای رشد استخوانی مکمل مولتی ویتامین و قطره آهن و ویتامین D استفاده کند تا مبتلا به راشیتیسم نشود. سوپ ماهیچه و لبنیات مختلف را در برنامه او بگنجانید.
● غریبی کردن
در این دوره به دلیل بروز «اضطراب جدایی»، غریبی کردن یکی از علایم رشد احساسی است. او که تا چندی قبل با دیدن غریبه ها ناراحت نمی شد، حالا گریه می کند و به شدت مضطرب می شود و به شما می چسبد. لازم نیست نگران این پدیده کاملا طبیعی باشید. بین ۱۰ تا ۱۸ ماهگی، اوج اضطراب جداشدن از مادر است و در نیمه دوم سال دوم زندگی این اضطراب از بین می رود. احتمالا مسافرت یا این طرف و آن طرف رفتن به همراه کودک نیز دشوارتر خواهد بود. او به محیط اطراف و چهره های آشنا عادت کرده است و از اینکه بتواند اوضاع را پیش بینی کند، خوشحال خواهد شد، بنابراین خروج از محیط معمول اطراف او می تواند احساس امنیت و نظم او را برهم زند به خصوص هنگامی که با مکان های ناآشنا یا آدم های غریبه برخورد کند.
در این سن او نمی تواند مفهوم مسافرت را بفهمد اما متوجه خواهد شد که در یک مکان جدید و ناآشنا قرار می گیرد. در سفر برای کمی بداخلاقی او آماده باشید و سعی کنید چیزهای زیادی برای پرت کردن حواسش از اطراف فراهم کنید؛ کتاب های عکس دار، اسباب بازی های صدادار، اسباب بازی های تودرتو و محبوب ترین چیزی که او برای خودش انتخاب کرده است.
● بازی کردن
کودک می تواند اسباب بازی هایی مانند توپ را پرتاب و مهارت های بیشتری را تمرین کند و ضمنا از اعتماد به نفسی که در اثر تشویق های شما در او ایجاد می شود، لذت ببرد. می توانید با نام بردن رنگ های مختلف اسباب بازی ها، قدرت تشخیص رنگ را هم در او تقویت کنید: «توپ آبی رو ببین. می تونی اونو توی سبد قرمز بذاری؟ بذار حالا توپ سبز برداریم.» معمولا در یک سالگی می توانید حدود ۱۵ دقیقه کودک را با یک اسباب بازی سرگرم کنید هرچند محرک های دیگر هم می توانند توجه او را به خود معطوف کنند.
کودک شما دست های ماهرتری پیدا کرده و مشتاق است از آنها استفاده کند. اسباب بازی هایی که باید آنها را به هم چسباند و جدا کرد به خوبی این نیاز را برآورده می کنند. معمولا این اسباب بازی ها صدادار هستند. به او نشان دهید که چگونه این قطعات به هم وصل شده اند و به او کمک کنید تا بارها و بارها آنها را از هم جدا کند.
سبدها و آبکش هایی که در آشپزخانه دارید و در اندازه مختلف و رنگ های متنوع اند، در اختیار او قرار دهید. درباره رنگ ها صحبت و مفاهیمی مانند بزرگ تر و کوچک تر و بالا و پایین را به او یادآوری کنید. با استفاده از کلمات هنگام بازی با اسباب بازی، به او کمک کنید مفاهیم را یاد بگیرد. او درک می کند که اشیای کوچک تر را می توان در اشیای بزرگ تر جا داد.
به محض اینکه کودک بتواند تعادل خود را حفظ کند، اسباب بازی های هل دادنی و کشیدنی به او انگیزه می دهند تا سعی کند کار های جدیدی را امتحان کند. راه رفتن به افزایش اعتماد به نفسش کمک می کند.
تقلید کلمات و اصطلاحات به بچه ها کمک می کند تا بیشتر یاد بگیرند. تلفن های اسباب بازی با فراهم کردن امکان گفت وگوی دوطرفه برای تشویق حرف زدن، عالی هستند ضمن اینکه بچه ها را بسیار سرگرم می کنند.
او را تشویق کنید تا مانند شما از خودش مکالمه ای بسازد و با حرف زدن به جای عروسک ها و حیواناتش به خصوص استفاده از عروسک های نمایشی، مشغولش کنید تا حرف بزند.
او دلش می خواهد دکمه ها را فشار دهد و صداهایی را که در اسباب بازی ضبط شده، بارها و بارها بشنود. به او اجازه دهید این کار را انجام دهد. این کارها باعث می شود در ذهنش این مفهوم ایجاد شود که کاری که انجام می دهد، باعث اتفاق افتادن چیز دیگری می شود. به علاوه می توانید از او بپرسید این صدای چی بود؟ گربه بود یا خروس؟
● خانه را بیش از پیش امن کنید
بچه ها در این سن به همه جا سرک می کشند به خصوص آشپزخانه. امنیت آشپزخانه برای حفظ سلامت کودک مهم است. در هر آشپزخانه ای خطرهای پنهانی وجود دارند که می توانند سلامت کودک را تهدید کنند اما به روش هایی می توانید سلامت کودک را تامین کنید:
وسایل شیشه ای و چینی های گران قیمت را در کابینت های دربسته یا قفسه های بالا و دور از دسترس کودک نگهداری کنید.
از خطرهایی که مواد تمیزکننده خانگی برای کودک دارند، آگاه باشید. از موادی استفاده کنید که کمترین میزان سمیت را داشته باشند، آنها را در یک محل امن به نحوی که توجه کودک را جلب نکنند، نگهداری کنید.
چاقوها و دیگر ابزارهای تیز مانند تیغه های مخلوط کن های برقی را در کشوهای قفل دار قرار دهید. اگر کودک یاد گرفت قفل های معمولی را باز کند، باید یک روش جایگزین برای نگهداری مواد و وسایل خطرناک پیدا کنید. همچنین می توانید با استفاده از یک در کوچک ایمنی نگذارید کودک به آشپزخانه وارد شود. در این صورت باید هنگام کار در آشپزخانه کودک را در محلی قرار دهید که کاملا در میدان دید شما باشد تا هم از او مراقبت کنید و هم بتواند شما را ببیند.
لیوان ها، چاقوها، غذاها و نوشیدنی های داغ را دور از لبه میز قرار دهید. از رومیزی یا چیزهای دیگر مشابه هم استفاده نکنید، زیرا کودک می تواند آنها را بکشد و هر چه روی میز است روی خودش بریزد.
شما می توانید یک قفسه ایمن را که چیز خطرناکی داخل آن نیست و از اجاق گاز نیز دور است، به کودک نشان دهید تا آن را باز کند و محتویات درون آن را به هم بریزد. احتمالا خواهید دید که پس از آن، به باز کردن و به هم ریختن محتویات قفسه های دیگر تمایلی نشان نخواهد داد، مگر اینکه شما در آنها را باز بگذارید. درون قفسه کودک، چیزهای جالب و ایمن مثل ماهی تابه کوچک و سبک، قاشق چوبی، سبد های رنگی، بشقاب های پلاستیکی یا استیل و سطل ماست خالی قرار دهید. گاهی هم اشیای داخل قفسه را عوض کنید تا برای کودکتان تنوع ایجاد شود.
از شعله های عقبی اجاق گاز استفاده کنید و اگر مجبور به استفاده از شعله های جلو هستید، دسته ماهی تابه یا قابلمه را رو به بیرون قرار ندهید و در سطل آشغال، سطل بازیافت، ماشین رختشویی و ماشین ظرفشویی را ببندید و هنگامی که از آنها استفاده نمی کنید، کلید یا دستگیره ایمنی را فعال کنید.
حمام نیز مانند آشپزخانه می تواند یک مکان خطرناک برای کودک باشد. توجه به این نکات می توانند به شما کمک کنند تا سلامت و امنیت کودک خود را تامین کنید و جلوی مشکلات احتمالی را بگیرید.
یک قفل محکم را در ارتفاع بالا بر در حمام نصب کنید و هنگامی که از حمام استفاده نمی کنید، در آن را قفل کنید.
ابزارهای برنده را از حمام خارج کنید. بهتر است تیغ ها، قیچی، سشوار و سایر لوازم از این قبیل را در اتاق خواب والدین یا در یک قفسه دور از دسترس کودک نگهداری کنید.
درجه آبگرمکن یا شوفاژ را بالاتر از ۵۰ درجه سانتی گراد قرار ندهید. هرچه دمای آب پایین تر باشد، احتمال بروز سوختگی در هنگام استحمام کاهش پیدا می کند. همیشه هنگام استحمام، ابتدا شیر آب سرد را باز کنید تا احتمال بروز سوختگی کاهش یابد.
یک تکه موکت یا حصیر غیرلغزنده را برای جلوگیری از سقوط و افتادن در حمام قرار دهید.
به کودک خود آموزش بدهید که در تمام طول استحمام داخل وان حمام بنشیند. شما باید این حرف را چند بار با آرامش تکرار کنید تا نهایتا نتیجه دهد.
دکتر اکبر کوشانفر
متخصص کودکان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید
پوست لطیف کوچولو، مثل برگ گل
وقتی لکه‌های قرمز رنگ شبیه سوختگی روی پوست بدن نوزادتان ظاهر می‌شوند نگرانی‌های شما هم استارت می‌خورد. شاید در ذهن‌تان موضوعات مختلفی را به عنوان دلیل این اتفاق پیدا کنید اما بهتر است خیلی هم دلواپس نباشید. چون ممکن است این لکه‌ها در دوران یک سال اول زندگی نوزاد شما همواره پدیدار شوند و ادامه داشته باشند. البته که پوست بدن انسان در مقابل عواملی مانند نورخورشید و باکتری‌ها واکنش می دهد اما همه این واکنش‌ها در یک سال ابتدایی زندگی که مترادف است با همان دوران نوزادی در شدیدترین حالت ممکن خواهد بود. اما به مرور که بچه‌ها بزرگتر می‌شوند و پوست بدن آنها ضخیم‌تر می‌شود این شرایط هم به حالت عادی‌تری برمی‌گردد.
با این اوصاف هیچ بچه‌ای نمی‌تواند از این حالت‌ها که اتفاقا در دوران نوزادی طبیعی است فرار کند. گاهی اوقات این لکه‌های قرمز نشأت گرفته از تماس پوشک با بدن بچه‌ها هستند. به هر حال قسمت‌هایی که توسط پوشک بچه پوشیده شده است معمولا گرم و مرطوب است. چیزی که به راحتی می‌تواند به پوست نوزاد صدمه بزند. البته در این بین راه حل‌های منطقی هم وجود دارد برای اینکه بتوان از آسیب‌های احتمالی که ممکن است به خاطر تماس پوشک با پوست بچه اتفاق بیفتد، جلوگیری کرد. خب شما می‌توانید در فاصله‌های زمانی نزدیک پوشک بچه را عوض کنید یا از پودر بچه و کرم‌های سوختگی برای محافظت از پوست نوزادان استفاده کنید. گاهی اوقات بهتر است نوزادان را حداقل برای یک ساعتی از پوشک آزاد کنید و اجازه بدهید پوست بدنش نفس بکشد. به این ترتیب که می‌توانید یک ملحفه تمیز پهن کنید و بچه‌ها را بدون پوشک روی آن بگذارید تا برای مدت زمانی کوتاه احساس آسودگی کنند. استفاده از صابون‌های مخصوص کودکان هم که بدون بو و اسانس هستند برای شستشوی نوزادان مناسب هستند و در بهبود مشکلات پوستی موثر خواهند بود. در اینجا نکاتی وجود دارد که درباره این لکه‌های قرمز روی پوست نوزاد اطلاعات بیشتری را در اختیار مادران می‌گذارد.
· این لکه‌ها چیست؟
این نقطه‌های قرمز به طور خاص روی گردن بچه‌ها دیده می‌شوند. معمولا هم این اتفاق بیشتر برای نوزادان تپل می افتد که به خاطر چاقی در پوست بدن خود چین‌هایی دارند و اتفاقا این لکه‌های قرمزرنگ مابین همین چین ها پدید می‌آیند.
· این لکه‌ها چه شکلی هستند؟
لکه‌هایی قرمزرنگ، دردناک و تقریبا خشک روی پوست نوزاد جا خوش کرده‌اند. نوزاد البته ممکن است کلا متوجه آنها نشود و شما هم به خاطر تپل بودن او نتوانید دقیقا این نقاط را ببینید اما اگر گاهی او گریه‌های بی‌دلیلی میکند بهتر است لابه‌لای پوست‌هایی را که به خاطر چاقی روی هم چین خورده‌اند بگردید چون این لکه‌های قرمزرنگ معمولا با درد توام هستند.
· دلیل این لکه‌ها چیست؟
رطوبت بیش از حد که به عنوان مثال می‌تواند ناشی از آب دهان اطفال باشد که روی پوست بدن آنها می‌ریزد و یا حاصل استفراغ نوزادان که باز هم روی بدنشان می‌ریزد و لابه‌لای قسمت‌هایی از بدن می‌رود که به خاطر چاقی بچه چین خورده‌اند، همه می‌توانند دلایل بروز این لکه‌ها باشند به خصوص که این قسمت‌های بدن طوری قرار گرفته‌اند که هوایی هم به آنها نمی‌خورد.
· چه باید کرد؟
موقع شستشوی نوزاد حواستان باشد حتما این قسمت‌های بدن را که به خاطر چاقی بچه چین خورده‌اند و دیده نمی‌شوند بشویید و البته خشک کنید. بعد از این باید این قسمت‌ها را با کرم‌های مخصوص نوزادان چرب کنید تا ضمن محافظت از پوست آن را چرب نگه داشته باشید. به مرور که نوزاد به رشد می‌رسد، وزن کم میکند و این حالت از بین می‌برد و در نتیجه لکه‌ها هم ناپدید می‌شوند.
· عرق‌سوز چیست؟
این لکه‌های گرمی سوزش‌دار معمولا با عنوان میلیاریا شناخته می‌شوند. لکه‌هایی که حرارت دارند و روی پوست بدن باعث حس سوزش می‌شوند و معمولا روی پوست صورت بچه‌ها و پشت گردن آنها دیده می‌شوند.
· شکل ظاهری عرق‌سوز چگونه است؟
لکه‌های کوچک برآمده‌ای هستند که با وجود رنگ قرمزشان کاملا قابل شناسایی‌اند.
· دلیل بروز عرق‌سوز چیست؟
پوست نوزاد توانایی کنترل دمای بدن به‌خصوص گرما را ندارد. بنابراین هر چیزی می‌تواند سبب گرمای بیش از اندازه پوست بدن نوزاد شما شود. از آب و هوای گرم و شرجی گرفته تا لباس‌هایی که گرمای بیش از حد آنها نوزاد را کلافه میکند، همه و همه می‌توانند سبب بروز چنین لکه‌هایی روی پوست بدن نوزاد شما شوند. حتی ممکن است بر اثر نشستن نوزاد برای مدت زمان نسبتا طولانی روی صندلی اتومبیل و برخورد پوست بدنش با صندلی و در نتیجه عرق کردن، این لکه‌ها ظاهر شوند.
· چه باید کرد؟
به محض اینکه چنین لکه‌هایی را که همان عرق‌سوز هستند روی پوست بدن نوزاد مشاهده کردید، لباس‌های او را تا حد امکان کم کنید و لباس‌های خنک را جایگزین نمایید. اگر بلافاصله این کار را انجام بدهید قاعدتا تا نیم ساعت بعد التهاب لکه‌ها از بین می‌رود و خیلی بهتر می‌شود.
لکه‌های سبورهیا
· این لکه‌ها چیست؟
این نوع از لک‌های پوستی نوزادان معمولا در پوست فرق سر آنها یا روی ابروانشان ظاهر می‌شوند. این لک‌ها همین‌طور پشت گوش‌ها یا روی گردن و گونه و البته سینه نوزادان هم به چشم می‌آیند. البته این نوع از لک معمولا بین نوزادان زیر 6ماه شایع است.
· شکل ظاهری این لکه‌ها چگونه است؟
روی پوست فرق سر و ابروها این نوع از لک‌ها شبیه شوره سر هستند هر چند ممکن است به شکل پوسته‌های ضخیم و زردرنگی هم به چشم بیایند. در پشت گوش معمولا به شکل ترک ظاهر می‌شوند. در روی سینه و گردن این مشکل ممکن است به شکل جوش یا کورک درآید و در نهایت روی گونه‌ها در شمایل جوش‌های قرمز و برآمده ظاهر می‌شوند. این لکه‌ها ممکن است ظاهراً آزاردهنده به نظر برسد اما قاعدتاً نباید کودک شما را خیلی اذیت کنند.
· دلیل این لکه‌ها چیست؟
متأسفانه هنوز کسی دلیل خاصی برای این نوع از لک‌ها پیدا نکرده است.
· چه باید کرد؟
درمان سنتی این نوع از لک‌ها مالیدن مقداری روغن زیتون روی نقطه‌های مربوطه است. اگر این لک‌ها به شکل شوره سر روی پوست فرق سر نوزاد یا ابروهای او ظاهر شود بعد از مالیدن روغن باید آرام آرام موها را شانه بکشید تا ناپدید شوند. توصیه دیگر پزشکان برای رفع این لک‌ها شستشوی آنها با شامپوی ضدشوره مخصوص نوزادان در هرقسمتی از بدن حتی گردن و گونه و سینه است.
لکه‌های اگزما
· اگزما چیست؟
اگزما در هر کجای بدن نوزاد می‌تواند پدیدار شود. شروع اگزما در نوزادان معمولا در 3 یا 4 ماهگی است. اگزما معمولا در قسمت‌هایی که با پوشک پوشیده شده ظاهر نمی شود. ضمن اینکه این مشکل در بیشتر از 20درصد نوزادان با خارش بسیار زیادی همراه است.
· شکل ظاهری اگزما چگونه است؟
اگزما معمولا در قسمت‌های خشک پوست نوزاد ظاهر می‌شود. شکل ظاهری آن بیشتر شبیه سوختگی است و به همین دلیل سبب می‌شود که رنگ پوست در نقطه‌ای که اگزما در آن دیده می‌شود قرمز شود.
· دلیل اگزما چیست؟
هر چیزی می‌تواند عامل ایجاد اگزما روی پوست بچه‌ها باشد. در این زمینه مسائل ژنتیکی هم می‌توانند نقش داشته باشند. آب و هوای گرم باعث می‌شود نوزاد عرق کند و گاهی این عرق با تحریک پوست سبب اگزما می‌شود. در عین حال، هوای سرد هم می‌تواند سبب خشکی پوست و بروز اگزما شود. انواع صابون‌ها و پارچه‌های پشمی می‌توانند سبب وسعت این لکه‌ها در بدن شوند.
· چه باید کرد؟
شستشوی آرام این لکه‌ها با موادشوینده مخصوص پوست نوزاد که باید توسط پزشک متخصص تجویز شود،از جمله راههای جلوگیری از وسعت اگزما است.
همچنین پوشاندن قسمت‌هایی از پوست که اگزما در آنها دیده می‌شود با لایه ضخیمی از کرم مرطوب کننده، آن هم روزی دوبار برای بهبود این مشکل توصیه می‌شود.
حساسیت‌های پوستی
· این حساسیت‌ها چیست؟
این حساسیت‌ها در واقع واکنش پوست بدن به هر چیزی است که نوزاد با آنها در تماس است. حالا این چیزها می‌توانند انواع صابون‌ها باشند یا حتی چمن‌ها و انواع گیاهان که به نوعی با پوست بدن نوزاد در تماس بوده‌اند.
· شکل ظاهری این حساسیت‌ها چگونه است؟
این حساسیت‌ها قرمزرنگ و ملتهب هستند که همراه با خارش زیاد نوزاد را اذیت می‌کنند.
· دلیل این حساسیت‌ها چیست؟
اگر بیشتر سطح پوست بدن نوزادتان قرمز و ملتهب شده پس تقریبا مطمئن باشید که مشکل از صابونی است که برای شستشوی بدن او استفاده کرده‌اید. اگر این حساسیت‌ها روی سینه و بازوها دیده شده، باید به دنبال دلیل دیگری باشید، شاید لباس‌هایی که خوب شسته نشده‌اند دلیل این حساسیت‌ها باشند. اگر این مشکل را در پوست پای نوزاد مشاهده کردید، ممکن است مشکل از ترکیب فرش یا موکتی باشد که سطح خانه شما را پوشانده است.
· چه باید کرد؟
اگر لکه خشک به نظر برسد بهتر است آن را با مرطوب‌کننده بپوشانید. اگر حساسیت‌ها خیلی آزاردهنده به نظر نمیرسد فقط کافی است شرایط را تغییر دهید. لباس‌های نوزاد را بشویید. فرش‌هایی را که فکر می‌کنید ترکیب ناخوشایندی دارند جمع کنید. شامپوی بچه را هم می‌توانید عوض کنید. اما اگر حساسیت‌ها با خارش همراه بود با پزشک نوزاد خود درباره کرم هیدروکورتیزون یا یک نوع کرم حاوی آنتی‌هیستامین مشورت کنید.
مادران تازه کار همیشه نگرانند
نوزاد شما تازه متولد شده و شما را با تجربه های جدیدی رو به رو می کند. تجربه هایی که اگر نسبت به آنها آگاهی داشته باشید هیچ نگرانی ای ندارند و لذت پرورش نوزادتان را بیشتر می کنند. حتی اگر هنوز مادر نشده اید و قصد بچه دار شدن دارید، حتما این سوال ها و نگرانی ها درباره این موجود کوچک و دوست داشتنی برایتان وجود دارد.
نوزاد شما تازه متولد شده و شما را با تجربه های جدیدی رو به رو می کند. تجربه هایی که اگر نسبت به آنها آگاهی داشته باشید هیچ نگرانی ای ندارند و لذت پرورش نوزادتان را بیشتر می کنند. حتی اگر هنوز مادر نشده اید و قصد بچه دار شدن دارید، حتما این سوال ها و نگرانی ها درباره این موجود کوچک و دوست داشتنی برایتان وجود دارد. در زیر به چند پرسش متداول میان پدر و مادرهای تازه کار پاسخ داده ایم.
1 – باتوجه به اینکه نوزادان خیلی زود به خانه فرستاده می شوند از کجا بفهمیم که زردی دارند و اگر داشته باشند، چه باید بکنیم؟
بسیاری از نوزادان رنگ پوستشان کمی زرد می شود که آن را زردی یا یرقان می نامند. دلیلش هم این است که کبد کودک در چند روز اول، هنوز به طول کامل کار نمی کند. این زردی از بالای بدن شروع می شود و گاهی اوقات تا پاها ادامه پیدا می کند. زردی، به ندرت بیماری خطرناکی است و در هفته دوم تولد از بین می رود. بعضی از بچه ها به خاطر کم شیر خوردن، زردی می گیرند. زردی، بخش اعظم بدن کودک را فرا می گیرد و از سر تا پای او را می پوشاند و به تفاوت بین نوع خون مادر و فرزند، عفونت یا اختلال کبدی مربوط می شود. پزشک با یک آزمایش ساده خون، به میزان زردی و مواد شیمیایی ایجاد کننده آن پی می برد.
2 – نوزاد من زیاد شیر بالا می آورد. گاهی اوقات مطمئن نیستم که شیر بالا آورده یا استفراغ کرده است. فرق اینها چیست؟
همه بچه هرازگاهی شیر بالا می آورند. دلیلش هم این است که مدتی طول می کشد که عضلات تنگ کننده مجرایورودی معده کامل شوند. اگر نوزاد از هر نظر سالم است، ضرورتی ندارد که در این مورد نگران شوید. اغلب بچه ها از شش ماهگی دیگر شیر بالا نمی آورند. هنگامی که نوزاد مکرر و به مقدار زیاد شیر بالا می آورد چون شبیه استفراغ است، والدین جوان را نگران می کند و آنها فکر می کنند فرزندشان بیمار شده و دستپاچه می شوند. در عین حال که به شما اطمینان خاطر می دهیم این مساله طبیعیا ست، سفارش می کنیم هربار به میزان کمتر اما به دفعات بیشتری به او شیر بدهید و پس از هر بار شیر دادن، درحالی که سر و سینه اش را کمی بالا نگه می دارید، او را به شکم بخوابانید تا معده اش سریع تر خالی شود. استفراغ هنگامی رخمی دهد که محتویات معده به شدت و به مقدار زیاد بالا می آیند. هنگامی که نوزاد استفراغ می کند، غذای داخل معده اش با چنان فشاری بیرون می آید که به طرف جلو می جهد (استفراغ جهنده). استفارغ معمولا نگران کننده تر از بالا آوردن شیر است و احتمالا به خاطر عفونت، انسداد روده ها یا بیماری دیگری به وجود می آید. اگر استفراغ ادامه پیدا کرد و یا با علائم دیگری چون رخوت، کم غذایی و تب همراه بود و یا در آن خون دیده شد، شما باید به پزشک نوزادتان مراجعه کنید.
3 – تنفس نوزاد من دائما تغییر می کند. گاهی اوقات بسیار سنگین و گاهی بسیار سبک است. چه موقع باید نگران شوم؟
صدای تنفس یک نوزاد به طور طبیعی در اوقات مختلف شبانه روز تغییر می کند. احتمالا هنگامی که کودک خواب است متوجه این تغییرات می شوید. گاهی اوقات تعداد تنفس ها ناگهان زیاد می شود و چند دقیقه ای ادامه پیدا می کند و سپس به حالت عادی برمی گردد. این مساله کاملا طبیعیاست و جای نگرانی ندارد. گاهی اوقات هنگامی که بینی نوزاد گرفته است صدای تنفس او بلندتر از حد طبیعی است. در این موارد اگر کودک از هر جهت آرام است و رنگ پوست او طبیعی است دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. عطسه ها و سکسکه های گهگاه او هم طبیعی و عادی است. هنگامی که تعداد تنفس های نوزاد، زیاد و تنفس او پرسروصداست و این شیوه نفس کشیدن برای چندین دقیقه طول می کشد، احتمالا نوزاد دچار عفونت ریوی شده است. گاهی اوقات، این مساله مربوط به کشش عضلات بین دنده ای به طرف داخل ریه است.اگر یکی از این علائم را در نوزادتان مشاهده می کنید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
4 – چرا سر یک نوزاد درست مثل اینکه مسابقه بوکس سنگین وزن انجام داده، متورم است؟
حرکت در مسیر مجرای زایمان، حرکت کندی است. از نظر نوزاد و حتی خود شما ممکن است این مرحله بی پایان به نظر برسد. از آنجا که سر یک نوزاد به نسبت بدنش بزرگ تر است، هنگام عبور از مجرای زایمان فشرده می شود. اغلب نوزادان با سرهایی شبیه به خربزه به دنیا می آیند. مطمئن باشید که در ظرف یکی، دو هفته، سر به حالت عادی خود برمی گردد. این فشرده شدن سر، هیچ تاثیر سویی به مغز یا سلامتی نوزاد شما نمی گذارد. گاهی اوقات، پشت سر نوزاد، معمولا از یک طرف متورم است که تا چند هفته پس از تولد باقی می ماند. این وضعیت موقعی پیش می آید که در طول زایمان، زیر پوست جمجمه نوزاد، یک لخته خون شکل می گیرد. درست مثل فشردگی سر، این لخته هم خطرناک نیست و به حالت طبیعی برمی گردد.
5 - چگونه فرزندم را از سندروم مرگ ناگهانی نوزاد حفظ کنم؟
سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، پدیده نادری است و گاهی برای نوزادان زیر شش ماه پیش می آید. ناگهان مادر متوجه می شود که نوزادش در تختش مرده است. تخلیه خانه از دود سیگار، تغذیه نوزاد با شیر مادر و به پشت خواباندن نوزاد در تختخواب، میزان مرگ و میر ناشی از این عارضه را کاهش می دهد. تحقیقات جدید این امیدواری را برای والدین به ارمغان آورده که بسیاری از موارد سندروم مرگ ناگهانی نوزاد قابل پیشگیری است. جالب است بدانید فقط جا به جا کردن نوزادان از حالت خوابیدن روی شکم به حالت پشت، میزان این مرگ و میرها را به نصف رسانده است. برخی والدین فکر می کنند که اگر نوزاد را به پشت بخوابانند احتمالابالاآوردن شیر و خفگی وجود دارد. ولی درواقع اغلب نوزادان دچار این مساله نمی شوند و به پشت خواباندن نوزاد به عنوان سالم ترین و بی خطرترین وضعیت پیشنهاد می شود. اگر نوزاد شما وضعیتی دارد که غالبا شیرش را بالا می آورد و یا استفراغ می کند، درمورد بهترین شیوه خواباندن او با پزشک مشورت کنید.
6 – اگر روی بخش نرم جمجمه نوزاد فشاری وارد شود، مغزش آسیب می بیند؟
قسمت نرم سر نوزاد شما که فونتانل (ملاج) هم نامیده می شود، قسمتی است که چهار استخوانی که قسمت جلوی جمجمه او را می سازند، هنوز به هم نرسیده اند. حدود یک سال طول می کشد تا این استخوان ها به طور کامل رشد کنند و به هم برسند و دیگر در جمجمه او جای نرم وجود نداشته باشد. این قسمت خیلی حساس نیست و هنگامی که نوزاد را حمام می کنید و یا لباس هایش را عوض می کنید و یا با او بازی می کنید، اگر دستتان به این قسمت از سرش بخورد، آسیبی نخواهد دید. البته بهتر است با این قسمت بدن نوزاد هم مثل سایر قسمت ها با مراقبتی عاشقانه رفتار کنید.
7 – هنگام بازی با نوزاد اگر او را محکم از جا بلند کنم و یا او را از دست هایش آویزان کنم، آیا ممکن است استخوان هایش ازجا در بروند؟
بازی کردن با نوزاد با رعایت نکات ایمنی و به شکلی که برای او شما لذت بخش باشد، چیزی است که همیشه توصیه می شود. ازجا دررفتن مفصل در نوزاد اتفاق نادری است. در هر حال، بعضی از حرکات، ممکن است آرنج نوزاد را به صورت موقت از جای خود خارج کنند. این مساله معمولا در بچه های سه ماهه تا سه ساله پیش می آید. شایع ترین علت دررفتن آرنج، موقعی پیش می آید که پدر و مادر با کودک نوپای خود راه می روند و او را با یک دست نگه می دارند. کودک چرخ می خورد و یا خم و راست می شود و مادر و یا پدر بی آنکه متوجه شوند، بازوی او را به شدت می کشند و دستش از آرنج در می رود. عضو آسیب دیده پایین می افتد و بی حرکت می ماند. تلاش برای تکان دادن دست کودک، ایجاد درد شدید می کند.
در نوزاد هم ممکن است چنین مساله ای به خاطر بغل کردن سریع پیش بیاید. بعضی از بچه ها، مستعد دررفتگی آرنج هستند. بهتر است کودک خود را امتحان نکنید! هنگامی که کودکی نمی تواند یکی از اعضای بدنش را به طور طبیعی حرکت بدهد، معاینه پزشکی ضرورت پیدا می کند. پزشک کودک شما به سرعت این وضعیت را تشخیص می دهد و با یک حرکت ساده آرنج را جا می اندازد. یادتان باشد خودتان این کار را نکنید.
8 – نوزاد تازه متولد شده، نمی تواند سرش را روی بدنش نگه دارد؛ من از این موضوع به شدت می ترسم. در این مورد با نوزادم چه می توانم بکنم؟
هیچ نوزادی نمی تواند سرش را روی بدنش نگه دارد و سرش به سویی خم می شود. دلیلش هم این است که عضلات اطراف گردن که سر را صاف نگه می دارند،مدتی بعد از تولد قدرت پیدا می کنند. در عین حال سر نوزادان نسبت به بقیه بدنشان بزرگ تر است. این مساله موجب می شود که سر نوزاد، بیشتر لق به نظر برسد. توجه داشته باشید که این یک امر طبیعی است. در دو ماهگی، عضلات،قوی می شوند و کودک می تواند سرش را کم و بیش صاف نگه دارد. تا آن موقع می توانید هنگامی که کودک را در آغوش می گیرید، سرش را با بازویتان نگه دارید و یا هنگامی که او را روی شانه می گذارید، با دست آزادتان، سرش را از پشت نگه دارید.
9 – ناف نوزادم نسبتا قرمز است و زخم به نظر می رسد. آیا عفونت پیدا کرده است؟
هنگامی که بند ناف را هنگام تولد نوزاد قطع می کنند، ناف به صورت یک توده برجسته درمیآید. بند ناف (پلاستنا)، وسیله ارتباطی بدن نوزاد و مادر در دوران جنینی است. یک تا سه هفته طول می کشد تا این توده بیفتد. گاهی اوقات در این فاصله مشاهده می کنید که ترشحاتی از ناف خارج می شود و گاهی نیز، پوست نوزاد، در اطراف بریدگی بند ناف، ملتهب می شود. این چیزها کاملا طبیعی هستند و لازم نیست نگران شوید. اگر پوست اطراف ناف کاملا قرمز بود، بوی بدی از ناف استشمام کردید و یا ترشحات ناف غلیظ بود، با پزشک نوزادتان تماس بگیرید. اینها، نشانه های عفونت است و باید بلافاصله معالجه شود.
اگر ناف و ناحیه اطراف آن را تمیز و خشک نگه دارید، عفونت نخواهد کرد. بعضی والدین تا زمانی که ناف می افتد، روزی دوبار با الکل سفید رقیق شده، آن را تمیز می کنند؛ مراقب باشید که به هیچ وجه سر خود و بدون مشورت با پزشک نوزادتان این کار را انجام ندهید. در طول مدتی که بند ناف می افتد، هنگام استحمام نگذارید آب به ناف برسد. اسفنج یا یک پارچه تمیز مرطوب برای شستن نوزاد کافی است. خشک نگه داشتن ناف باعث می شود که بند ناف زودتر بیفتد و عفونت هم نکند. ناف قرمزرنگ و زخم مانند، به درمان پزشکی فوری ندارد. هرچند در بیشتر مواقع پس از معاینه معلوم می شود که ناف عفونت نکرده است.
10 – هنگامی که مهمان به خانه ما می آید، چطور می توانم نوزادم را از اینکه در معرض میکروب ها قرار بگیرد، حفظ کنم؟
همه پدر و مادرها سعی می کنند جلوی ابتلای نوزاد به بیماری های عفونی را بگیرند. هرچند شما نمی توانید جلوی هر بیماری عفونی ای را که در محیط پخش می شود بگیرید ولی بعضی از موارد هستند که عقل سلیم حکم می کند از مهمانانی که مبتلا به سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا سایر بیماری های مسری هستند بخواهید وقتی حالشان خوب شد به دیدن فرزند شما بیایند. آنها از اینکه مراقب نوزادتان هستید ناراحت نمی شوند و این کار را می کنند.
مهمانان یا مراقبان از نوزاد بهتر است قبل از بغل کردن او، به خصوص در دو ماهه اول زندگی که نسبت به بیماری های عفونی آسیب پذیرتر است، دست هایشان را بشویند. بچه های کوچکی که موقع بازی و صحبت با نوزاد، مجذوب او می شوند بیش از هر کس دیگری مبتلا به سرماخوردگی یا سایر بیماری های مسری هستند.
آنها معمولا موقعی که در کنار دیگران هستند، کمتر جلوی عطسه کردن و سرفه کردنشان را می گیرند.
معصومیت آنها باعث می شود که دیگران تصور کنند که آنها بیماری های مسری را کمتر انتقال می دهند. همه این صحبت ها با درنظرگرفتن این نکته است که قرار نیست شما نوزادتان را قرنطینه و از بستگان و دوستان دور کنید.
درواقع نوزادان به انگیزه های بیرونی نیاز دارند و والدین هم باید گاهی استراحت کنند و نوزادشان با کس دیگری سرگرم شود. بنابراین باید برای دور نگه داشتن نوزاد از میکروب و بیماری های عفونی، در جهت ایجاد تعادل بین قرنطینه کردن نوزاد و ارتباط های خانوادگی و اجتماعی خانواده بکوشید.
بدترین و بهترین خوردنی ها برای کودکان
راضی کردن بچه ها به خوردن غذاهای سالم اصلا کار آسانی نیست. حتی زمانی که شما با کلی وقت گذاشتن سعی می کنید غذایی سالم، کم چرب و پر از سبزی برای آن ها تهیه کنید، هیچ تضمینی وجود ندارد که آن ها این غذا را بخورند اما در هر صورت شما نمی توانید خوردن غذاهای چاق کننده را برای فرزندتان ممنوع کنید ولی پس باید حواستان باشد که تعداد آن ها را کمتر کنید. در ادامه به معرفی چند ماده غذایی، که از بدترین دشمنان کودک شما محسوب می شوند را برایتان معرفی می کنیم و بهتر است در مورد این مواد غذایی بیشتر حواستان را جمع کنید
● بدترین ها خوراکی ها
چیپس: سیب زمینی سرخ کرده و چیپس منبع سرشار چربی و دشمن تناسب اندام کوچولوها است. متاسفانه علاقه بچه ها به این غذا هم اصلا کم نیست. در مورد این غذا باید دقت کنید که تعداد دفعات مصرف را برای کودک تان به حداقل برسانید. همچنین بهتر است از چیپس های تنوری به جای انواع سرخ شده استفاده کنید.
شیرینی ها: نیازی به گفتن نیست که شیرینی هایی که از بیرون تهیه می کنید، مملو از چربی و شکر فراوان هستند. در این مورد هم علاوه بر این که باید سعی کنید کمتر این خوراکی ها را خریداری کنید، می توانید نوع کم شیرین و کم چرب تر را در منزل تهیه کرده و با انواع آماده جایگزین کنید.
نوشابه های گازدار: از مضرات نوشابه هر چقدر بگوییم کم گفته ایم! نوشابه های گازدار، قند بسیار بالایی دارند بنابراین بسیار چاق کننده هستند، کافئین موجود در آن ها باعث بی قراری و اضطراب کودکان می شود، مصرف آن ها مانع از جذب کلسیم و در نتیجه پوکی استخوان می شود، مصرف زیاد از حد آن ها به معده کودکان آسیب می رساند.
آبمیوه های آماده: هر چند ممکن است فکر کنید آبمیوه های آماده و بسته بندی شده انتخاب مناسبی برای رفع عطش کودکان در روزهای گرم هستند اما اینطور نیست. در تهیه این مواد تنها درصد اندکی میوه طبیعی استفاده شده و ضمنا میزان قند موجود در آن ها نیز بسیار بالاست. قند موجود در آبمیوه های صنعتی مینای دندان را از بین می برد و می تواند باعث پوسیدگی و تغییر رنگ دندان های کودک شود بخصوص اگر کودک شما مدت طولانی آبمیوه بخورد.
مرغ سوخاری: مرغ سوخاری یا ناگت های مرغ که معمولا با آرد نان پوشانده شده و برای سرخ شدن در روغن غوطه ور می شوند، انتخاب بسیار نامناسبی برای کودکانی که اضافه وزن دارند. این ناگت ها روغن بسیار زیادی را به بدن کودک می رسانند.
هات داگ: هات داگ های معمولی پر از چربی هستند. یک هات داگ با اندازه نرمال چیزی حدود ۱۳گرم چربی وارد بدن کودک می کند. علاوه بر این که مقدار نمک و نگهدارنده ای که در این غذا وجود دارد نیز بسیار بالاست. بنابر این مصرف این غذا را هم برای کودک تان بسیار محدود کنید.
● بهترین خوراکی ها
حالا که با بدترین غذاها برای کودکتان آشنا شدید، بهترین آن ها را هم بشناسید. خوشبختانه این غذاها از ساده ترین و در دسترس ترین غذاهایی هستند که می توانید برای فرزندتان تهیه و به لاغری او کمک کنید.
آب پرتقال: آب پرتقالی که در منزل تهیه می کنید، صد درصد خالص و بدون هیچ گونه افزودنی و مواد نگهدارنده و سرشار از ویتامین C و بهترین نوشیدنی برای آغاز یک روز پر جنب وجوش کودکانه است. ویتامین C موجود در این نوشیدنی به جذب کلسیم و رشد کودکان کمک می کند، استرس را در آن ها از بین می برد و بهترین ماده خوراکی برای وقتی است که بچه ها نیازمند تمرکز هستند.
شیرکاکائو: دنیای ایده آل جایی است که در آن بچه ها شیر ساده کم چرب را به راحتی سر می کشند! ولی در دنیای واقعی برای این که حواس بچه ها را از آبمیوه های مصنوعی و نوشابه های گازدار پرت کنید به شیرکاکائو نیاز دارید. خودتان دست به کار شوید و در منزل این نوشیدنی مورد علاقه بچه ها را تهیه کنید.
طالبی: در فصل تابستان می توانید به جای نوشیدنی های مصنوعی با طالبی برای بچه ها فالوده درست کنید. طالبی یکی از بهترین گزینه ها برای بچه هایی است که با سبزی ها میانه خوبی ندارند. طالبی سرشار از آنتی اکسیدان بتاکاروتن و ویتامینC است.
تخم مرغ: تخم مرغ هم مانند گوشت منبع خوبی از پروتئین است. یک تخم مرغ آب پز در کنار پروتئینی که به رشد عضلات کودک کمک می کند، ویتامین D نیز دارد که با کمک به جذب بهتر کلسیم، استخوان سازی را در کودک شما بهتر می سازد.
گوشت بدون چربی: شاید مصرف گوشت قرمز برای بزرگسالان منع شده اما برای کودکان، گوشت قرمز بدون چربی یکی از بهترین منابع برای تامین پروتئین، آهن و روی است. با چرخ کردن گوشت می توانید آن را در هر غذایی وارد کنید، از پاستا و پیتزای خانگی گرفته تا کوفته های قلقلی و همبرگر خانگی.
کلم بروکلی: بچه ها کلم بروکلی را خام یا نیم پز دوست دارند، یعنی تا زمانی که رنگ آن کاملا سبز است. قطعه های کوچک کلم بروکلی مقادیر بزرگی ویتامین A و C به بدن کودک می رسانند.